Қытайда пайда болған коронавирус дерті әлемді алаңдатып отыр. Осыған байланысты адамзат тарихындаңы миллиондаған адамның өмірін жалмаған ең қауіпті 5 эпидемия жайлы мәліметтерді назарларыңызға ұсынамыз!
1. «Азия тұмауы» (2 миллион адам)
1956 жылы «Азия тұмауы» деген атпен танымал вирус Қытайдың Гуйчжоу қаласында анықталды. Содан кейін Сингапур, Гонконг және басқа қалаларға тез таралды. Америкалық зерттеушілердің пікірінше, бұған жеп жатқан жабайы үйректерден табылған вирустық штамм себеп болған. Аталған вирус аз уақыттың ішінде, 2 миллионан аса адамның өмірін жалмады.
2. «Antonine» обасы (5 млн. адам)
Сондай-ақ, «Галена обасы» деп аталады (ауруды алғаш суреттеген грек дәрігерінің атымен аталған), «Antonine» обасы ежелгі Римде б.з.д. 165 жылы Таяу Шығыстан әскерлер оралғаннан кейін пайда болды. Індеттің қандай аурудан шалдыққаны белгілі болмаса да, олар шешек немесе қызылша ауруы болған деп саналады. Індет әскердің едәуір бөлігін жойып, Рим империясының бөліктерін толығымен жойды. Кейбір тарихшылар бұл індет Рим империясының құлауында шешуші фактор болды деп болжайды. 5 миллионға жуық жан қайтыс болды
3. Юстиниан обасы (25-30 миллион адам)
"Юстиниан обасы" - б.э.д. 541 жылы басталып, 25-50 миллион адамның өмірін қиған алғашқы пандемия болды.
Бұл егілген егеуқұйрықтар Египеттің нан қайықтарына түсіп, миллиондаған адамдарға оба бацилласы (Yersinia pestis) жұқтырған кезде пайда болды. Аталған ауруға эпидемия жұқтырған, бірақ, тірі қалған Рим императоры Юстиниан I-нің есімі берілді.
Тарихшылар эпидемия сол кезде әлем халқының 13% -на дейін жойды деп санайды.
4. Испан тұмауы 1918 ж (75 миллион адам)
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Тынық мұхит аралдарынан Арктикаға дейінгі жерлерді қиратқан 1918 жылғы испан тұмауы әлемдегі екінші ірі індет болды. Осы H1N1 тұмауы вирусы гиперцитокинемияны тудыратындықтан, ауру тек иммундық жүйесі әлсіз балалар, қарттар ғана емес, сонымен бірге толығымен сау адамдарға да әсер етті.
Гиперцитокинемия - бұл иммундық жүйенің өлімге әкелетін реакциясы, ол қабынудың фокусындағы цитокиндермен иммундық жасушалардың бақылаусыз белсенді болуынан тұрады. Бұл көрші тіндерге реакцияны тарату кезінде қабыну ошағының тіндерінің бұзылуын тудырады және бүкіл организмді қамтитын жүйелік сипатқа ие болады.
Кейбір зерттеушілер пандемия Франциядағы әскери лагерьдегі ауруханада жануарларға (құстарға, шошқаларға) мутацияланған вирус жұқтырғаннан кейін басталған деп санайды. Ол әуе тамшыларымен оңай тарала бастады және Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде әскерлердің қоныстанған елдімекендері бірден мерт болғандардың жеріне айналды.
5. Бубон обасы (75-100 млн. адам)
"Қара өлім" деп те аталады, тұмау обасы 1346 жылдан 1353 жылға дейін созылды және адамзат тарихындағы ең жойқын пандемияға айналды. Осы жылдары Еуропаның барлық халқының 30-60% -ы қырылды.
Обаның экономикалық, әлеуметтік және діни әсерлері орасан зор болды. Ортағасырлық адамдар обаны "Құдайдың жазасы" деп санады және ауруға діни сипат берді.
Осыдан кейін еврейлер, шетелдіктер мен сығандар елден қуылды.
Бір қызығы, діни фанатизмнің артуына қарамастан, дәрігерлер арнайы артықшылықтарға ие болды: мысалы, обадан қайтыс болған адамның мәйітін ашуға рұқсат, ал күнделікті өмірде аутопсия заңмен қудаланды.
Індет Еуропаға XIX ғасырға дейін қайтып келмеді. Бұл тарихтағы алғашқы обаның емделетін түрі болды (обаға қарсы вакциналар ойлап табылды).
Дереккөз: Caravan.kz