14.04.2023, 14:40

Жаңа Адамдар: «Балаларға ішімдік сататын дүкендер мәңгілікке жойылуы керек!»

Фото: видеодан скриншот
Балалар сатып алады, саудагерлер саудасын сатады, еріксіз куәгерлер көздерін жұмады, әкімшілер жасырып қалады, иелері бақыламайды, полиция тексермейді, шенеуніктер жазаламайды.

Кәмелетке толмағандарға алкогольді ішімдіктерді сату - тек заңды бұзу мәселесімен ғана шектелмейді. Пайда табу мақсатында дүкендер балаларды дәнекерлеу арқылы еліміздің  болашағына   балта шабуда. Кейбір сатушылар мен дүкен иелері алкогольді балаларға ашық сатып ғана қоймай, тіпті бұл әрекетін азғындық деп санамайды. Мұндай көріністі бақылайтын сатып алушылар көбінесе арақ бөтелкесі бар есептегіштен кетіп бара жатқан баланы көре тұра, мойындарын басқа жаққа бұрып, жауапкершіліктен қашады. Дүкендер мен сатушыларға айыппұлдар салу - бұл мәселені толығымен шеше алмайды. Бұл жағдайда  адамдардың санасын, ойлау жүйесін өзгерту қажет.    Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық ғылым академиясының мерейтойлық сессиясында сөйлеген сөзінде: «Көп нәрсе қоғамның кемелденуіне, барлық азаматтардың санасы мен шығармашылық қатысуына байланысты, өйткені демократия – біздің әрқайсымыздың күнделікті қажырлы еңбегіміз»    Кәмелетке толмағандарға ішімдік сатумен күресу тақырыбында күрделі әлеуметтік тарихи тізбек туындайды: балалар сатып алады, саудагерлер саудасын сатады, еріксіз куәгерлер көздерін жұмады, әкімшілер жасырып қалады, иелері бақыламайды, полиция тексермейді, шенеуніктер жазаламайды. Ал бұл жағдайда жауапкершілік тек мемлекетке емес, барлығына жүктеледі. Бұл жаңа идеалды тұжырымдау кезінде жай ғана оны дауыстап айтып ғанп қоймай, оны барлығымен келісе отырып, дұрыс ұстануға кірісу қажет. Жаңа Адамдар Астананың азық-түлік дүкендері бойынша өз рейдтерін жүргізді. Сатып алушы - алкогольді сатып алуға құқығы жоқ, 17 жасар қыз болды. Соған қарамастан, белсенділер тексерген 22 дүкеннің 7-сі оған тыйым салынған спирттерді сатты. Сату фактілері бейнекамераға жазылды. Жасөспірімдерге алкогольді сатудың дәлелі сатушылар мен дүкен иелеріне ұсынылғаннан кейін, олардың барлығы дерлік көпшілік алдында кешірім сұрады және бұдан былай мұндай әрекетті жасамауға уәде берді. Бір жағдайда ғана сатушылар камераға кінәсін мойындаудан бас тартты және сөрелердің артына жасырынып, сауда орнынан шығып кетті. Оқиға орнына келген полиция бұл құқық бұзушылықты тіркеді.

Жана Адамдар кәмелетке толмағандарға алкоголь сату нүктелерін анықтау және жою мақсатында Астана дүкендерінен бірқатар бақылау жұмысын жүргізіп  бастады. Балаларға алкоголь сату фактілері жазылып, сатып алынған ішімдік сатушылар мен дүкен иелеріне қайтарылады. Камерада белсенділер кінәсін мойындауды және болашақта осындай құқық бұзушылықтар жасамауға уәде беруді талап етті. Дәл осы орында бірнеше рет заң бұзылған жағдайда, Жаңа Адамдар азаматтық наразылықтың барлық заңды тәсілдерімен  сату нүктесін белгілей отырып, бұғаттайтын болады.    Біздің міндетіміз – сатушылар мен дүкен иелеріне заң бойынша өмір сүру оларға ғана емес, Жаңа Қазақстан үшін де тиімді екенін көрсету. Тұрақты сатып алушылар үшін өз ақшаларын осындай сауда нүктелеріне жұмсау , олардың құндылықтарынан төмен болуы керек.    Егер сіз кәмелетке толмағандарға алкоголь сататын сауда нүктелерін білсеңіз, тексеру жұмыстарын жүргізу үшін олардың мекен-жайын Жаңа Адамдарға жолдаңыз.