$ 443.35 € 475.54 ₽ 4.82
Соңғы уақытта қазақстандықтар жұмыс таңдауда платформалық жұмыспен қамтуға басымдық бере бастады. Осыған байланысты Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі ҚР жаңа әлеуметтік кодексіне енетін осындай қызметкерлердің құқықтарын қорғау бойынша шаралар әзірлеуде, деп хабарлайды Skifnes.kz ақпарат агенттігі.
Платформалық жұмыспен қамту қазақстандықтар арасында соңғы кездері танымал бола бастаған сала. Цифрлық технологиялардың дамуымен және азаматтардың ұтқырлығының артуымен қызметті таңдауда көрсетілетін қызметті берушілер мен клиенттер арасындағы делдал саналатын әртүрлі интернет-платформалар арқылы еркін кестеге және жұмысқа басымдық берілуде. Мұндай қызметтердің мысалы Яндекс, Uber, Wolt, Glovo, Naimi, Enrive және басқалары қарастыруға болады. Сараптамалық мәліметтерге сәйкес, бүгінгі таңда түрлі интернет-платформаларда 500 мыңға жуық қазақстандық өз қызметін жүзеге асыруда және олардың саны күн сайын артып келеді. Алайда, жұмыспен қамтылғандардың бұл санаты көбінесе олардың денсаулығы мен әл-ауқатын қорғауға, соның ішінде тәуекелдерді сақтандыру жүйесіне енгізуге мүмкіндік беретін әлеуметтік кепілдіктермен қамтылмайды.
Пандемия басталған кезде аталмыш тренд күшейе түсті: дені оқшауландырылды және кейбір кәсіпорындар қашықтан жұмыс істеуге назар аударуға мәжбүр болды. Қызметкерлердің бір бөлігі сол күйі кеңсеге мүлдем шықпады, кейбірі оффлайн режимде жұмыс істеу форматына қайтаруға тырысатын компаниялардан фрилансқа мақсатты түрде кетті. Көптеген үміткерлер қашықтан жұмыс істегенді жөн көреді және кеңсеге бару қажеттілігімен бос жұмыс орындарын қарастырмайды.
Тағы бір мәселе платформалық жұмыспен қамту жолын таңдағандарға қатысты құқықтық және әлеуметтік аспектілерге қатысты. Бүгінгі күнге дейін платформалық жұмыспен қамту ресімделмеген, әлем елдерінде қалыптасқан еңбек және экономикалық қатынастар жүйесіне енгізілмеген. Экономиканың осы сегменті реттелген жоқ. Атап айтқанда, кәсіпкерлік тәуекелдерді сақтандыру және платформалар арқылы жұмыспен қамтылғандар үшін де, платформалардың өздері үшін де қажетті әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз ету мәселесі өткір тұр.
Осыған байланысты министрлік платформалық жұмыспен қамтуды реттеу және интернет-платформаларда жұмыс істейтін адамдарды әлеуметтік қорғау жөніндегі шараларды әзірлеуде. Шаралар әлеуметтік Кодекс жобасына енгізілді.
Министрліктің мәліметінше, назар аудару керек ең маңызды нәрсе - мұндай жұмысшылардың әлеуметтік қамсыздандырылуы. Мысалы, интернет-платформаларда жұмыс істейтін өзін-өзі жұмыспен қамтыған адамдарда зейнетақы аударымдары жоқ. Тиісінше, зейнетке шыққан кезде олар тек негізгі зейнетақы төлеміне иек арта алады. Әлеуметтік сақтандыру да болмайды. Әлеуметтік аударымдарсыз өзін-өзі жұмыспен қамтығандар мүгедектігі бойынша мемлекет кепілдік берген жәрдемақыны ғана алуға құқылы. Осыған байланысты министрлік платформалық жұмыспен қамтуды реттеу және интернет-платформаларда жұмыс істейтін адамдарды әлеуметтік қорғау жөніндегі шараларды әзірлеуде. Шаралар әлеуметтік Кодекс жобасына енгізілді.
Сондықтан, платформалық экономика шын мәнінде жұмыспен қамтуда болашақтың үлгісіне айналуы үшін еңбекті реттеу саласындағы өткен бір жарым ғасырдағы жетістіктерді артта қалдырмауы керек.
