Алматының жасыл экономикаға көшуі: халыққа пайдасы қандай?

Алматы қаласы соңғы жылдары жасыл экономика бағытында жаңа кезеңге аяқ басты. Бұл өзгерістер тек экологияны жақсартуға емес, қала тұрғындарының өмір сапасын арттыруға, шығындарын азайтуға, денсаулығын қорғауға және болашақ ұрпаққа қауіпсіз орта қалдыруға бағытталған. Жасыл экономика – табиғатқа зиян келтірмей, экономикалық дамуды жалғастырудың ең тиімді жолы. Алматы дәл осы бағытты таңдады. Қалада газдандыруды кеңейту, ескі қазандықтарды жаңарту, энергияны үнемдейтін шамдар орнату, жылуды автоматты реттеу жүйелерін енгізу сияқты жұмыстар жүріп жатыр. Мұндай өзгерістер бір қарағанда техникалық шаралар болып көрінгенімен, олардың артында үлкен экономикалық пайда және халықтың денсаулығына тікелей әсер ететін факторлар тұр, деп жазады Sn.kz ақпарат порталы.

Энергияны үнемдеу – тұрғынның да, қаланың да шығынын азайтады

Экономистердің айтуынша, жасыл экономикадағы ең маңызды бағыт – коммуналдық төлемдерді төмендету. Алматылықтар үшін бұл өте өзекті мәселе. Экономист Айдос Мұқашев пікір білдірді: «Энергия үнемдейтін технологиялардың тиімділігі көп. Үйлерді газға көшіру – шығынды азайтудың нақты дәлелі. Бұрын көмірмен жылыту қымбат болатын, әрі ауаға үлкен зиян келтіретін. Газдандыру арқылы халықтың шығыны да, қаланың ластануы да айтарлықтай төмендеді. Болашақта энергия үнемдейтін қондырғылар толық енгізілсе, жалақысына қарап күнелтіп отырған талай отбасының тұрмысы жеңілдейді», – дейді сарапшы. Энергияны үнемдеу тек үй шаруасына ғана емес, қала бюджетін үнемдеуге де әсер етеді. Жарықтандыру жүйелері жаңартылса, бюджет миллиондаған теңгені үнемдейді. Бұл ақша кейін әлеуметтік жобаларға, жол жөндеуіне, мектеп салуға жұмсалуы мүмкін.

Жасыл экономика – жаңа жұмыс орындарының бастауы

Жаңа технология енгізілген жерде жаңа жұмыс орындары пайда болады. Жасыл экономика жаңа мамандықтарды талап етеді: энергия аудиторы, экологиялық инженер, қалдықтарды басқару маманы, «ақылды» жүйелерді баптайтын техник. Қала даму орталығының сарапшысы Шолпан Әбдіразақ бұл туралы былай дейді: «Алматыда экологиялық жобаларда жұмыс істейтін мамандар саны жыл сайын артып келеді. Бұрын бізде мұндай бағыттар болмаған. Қазір инженерлер, зертханашылар, құрылыс саласының жаңа буын мамандары қажет. Жасыл экономика – қаланың экономикалық белсенділігін арттыратын үлкен мүмкіндік», – дейді. Бұл – жастар үшін жаңа перспективалар ашатын бағыт. Алматыда оқитын студенттер осы салаларға көптеп қызығуда. Демек, жасыл экономика – болашақ мамандықтардың орталығы.

Көлік жүйесін өзгерту – таза ауаға апаратын басты жол

Алматыдағы ең үлкен экологиялық қиындық – көліктен шыққан түтін. Қалада күн сайын жүздеген мың көлік жүріп тұрады. Сондықтан жасыл экономика көлік жүйесін өзгертуге ерекше көңіл бөледі.

Көлік саласының маманы Ғалымжан Қайдар былай дейді:

«Электрмен жүретін қоғамдық көліктердің саны артып келеді. Егер болашақта электр автобустардың үлесі көбейсе, Алматының ауасы айтарлықтай тазарады. Халыққа бұл – тыныс алудың жеңілдеуі, жүрек пен өкпе ауруларының азаюы деген сөз. Көлік жүйесін экологияға бейімдеу – қаланың ең маңызды міндеттерінің бірі», – дейді сарапшы. Соңғы жылдары кей аудандарда веложолдар да көбейді. Бұл – тұрғындардың денсаулығына пайдалы әрі қаланың ауасын аз ластайтын шешім. Көлікті азайту – жасыл экономиканың ең нәтижелі бағыттарының бірі.

Қалдықтарды дұрыс өңдеу – экологияны сақтаудың негізгі тетігі

Әлемдегі дамыған қалалардың бәрі қалдықтарды сұрыптау жүйесіне көшкен. Алматы да бұл бағытқа бет бұрды. Қалдықтарды сұрыптау пункттері көбейіп, халық арасында түсіндіру жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бұл – жерге көмілетін қоқыс көлемін азайтады, қайта өңдеу саласын дамытады, қоршаған ортаны сақтайды. Пластик, қағаз, шыны сияқты қалдықтарды қайта өңдеу экономикалық табыс әкеледі. Бұл – болашақта жаңа зауыттар ашуға, жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.

Экологиялық мәдениет – өзгерістің басты қозғаушы күші

Жасыл экономика тек технологияға ғана емес, адамдардың ойлауына да байланысты. Алматыда мектептерде, университеттерде экология сабақтары жиілеп жатыр. Тұрғындарға суды үнемдеу, қоқысты сұрыптау, табиғатты қорғау туралы түсіндіру жұмыстары күшейген. Әр адам өз үйінен бастаса, қала экологиясы көзге көрінерліктей жақсарады. Сарапшылардың айтуынша, экологияны жақсарту – ортақ мәдениет қалыптастырудан басталады.

Жасыл экономика – Алматының ертеңіне жасалған инвестиция

Алматының жасыл экономикаға көшуі – тек экологиялық шара емес. Бұл – халықтың денсаулығына, бюджет үнеміне, жаңа жұмыс орындарына, қауіпсіз әрі жайлы қала құруға апаратын ұзақ мерзімді бағдар. Егер әр тұрғын энергияны үнемдесе, суды орынсыз шашпаса, қоқысты сұрыптаса, көлікті аз қолданса – қала экологиясы тез арада жақсарады. Алматы – табиғаты тамаша мекен. Сол табиғатты сақтап қалу – біздің бүгінгі әрекетімізге байланысты.