Телефон арқылы жеке ақпаратты банк қызметкеріне де айтпаңыз: алаяқтар айласын асырып жүр (ВИДЕО)

Елімізде банктің атын жамылып ақшаңызға қол сұғатын сұғанақтар көбейді. Өзін банк қызметкерімін деп таныстыратын күдіктілер телефоныңызға келген құпия кодты сұрайды. Егер ештеңенің байыбына бармай құпиясөзді айтсаңыз, бар жиған-тергеніңізден айырыласыз. Алаяқтардың арбауына түсіп қалмау үшін не істеу керек? КТК арнасы қарапайым ережелерді ұсынды.

Мәлика Дүйсенбаева телефон қоңырауын жәй жазып алған жоқ. Оған хабарласқан белгісіз ер адам өзін банк өкілімін деп таныстырып, смс арқылы келетін кодты айтуды сұраған. Оны Мәликаның картасынан заңсыз аударымның алдын алу үшін деп түсіндіреді. 

Сақтық Мәликаның бірнеше жүз мың теңгесін сақтап қалды. Әйтсе де, алаяқтықтың жаңа түрімен ұшырасқан жалғыз ол емес.  

"Алаяқтардың құрбаны болмау үшін код, құпиясөз, төлқұжат мәліметтерін, төлем картасындағы мәліметтер мен реквизиттерді, карта нөмірі мен картаның артқы бөлігіндегі CVV кодты ешкімге айтпау керек. Сондайақ, телефонға келген кодтарды құпия ұстау қажет", - деді Ұлттық банктің қаржы қызметтерін тұтынушылар құқығын қорғау департаменті директорының орынбасары Ксения Қалиева.

Телефон арқылы жеке ақпаратты банк қызметкеріне де айтуға болмайды. Мұны Анна Храмушкина әрқашан есте ұстайды. Алайда «банктенбіз» деп хабарласқанда абдырап, картасының нөмірін айтып қойған. Артынан алаяқ екенін түсінген соң сөйлесуді дереу доғарып, 100 мың теңгесін сақтап қалыпты. 

"Егер мен банк картасын қолдансам, мұнда менің және банктің жауапкершілігі қандай екенін анық түсінуім керек. Өз жауапкершілігімізді банкке аудару қажетсіз, өйткені бізді ылғи қандай жағдайлар болатыны туралы айтып сақтандырады", - деді Алматы қаласының тұрғыны Анна Храмушина.

Алаяқтар Мәлика Дүйсенбаеваға қатысты арам ойын жүзеге асыра алмады. Банктің сақ клиенттеріне тап болғанда олар қорқытуға көшеді. Шотын жауып немесе бұғаттаймыз деуі мүмкін. Кейде тіпті отбасын, өзін қырып кетеміз дейтіндері бар.   

"Қорқып кеттім, бірақ оны байқатпадым. Әлгі адаммен сөйлесіп отырып, қызымның телефонымен коллорталыққа хабарластық. Ұзағырақ күттік, артынан бізге оның банк қызметкері емес, алаяқ екенін айтты", - деді Нұр-Сұлтан қаласының тұрғыны Мәлика Дүйсенбаева.  

"Мұны хакерлік сленгте айтсақ, ол «әлеуметтік инженерия» деп аталады. Яғни психологиялық әсер ету арқылы қолданушылардың сеніміне кіріп, банк атынан сөйлеп, қолында бар мәліметтерді айтып, артынан пинкод немесе құпиясөзді сұрауы мүмкін", - деді Кибершабуылдарды сараптау және зерттеу орталығының президенті Олжас Сәтиев.  

Сіздің ақшаңыз бен қаражатыңызға көз тігетін алаяқтар көбейіп келеді. Операцияларды мақұлдауға банк сіздің телефон нөміріңізге операцияны мақұлдау туралы және қосымша қауіпсіздік үшін коды бар смс жібереді. 

Ұмытпаңыз, телефоныңызға СМС арқылы келген код, пин-код, жеке кабинетіңіздің құпиясөзін бөгде біреуге айтпасаңыз – еш қауіп жоқ. Ал алаяқтар бұл мәліметтерге қол жеткізгенін білсеңіз, картаны бұғаттап, құпия сөзді бірден өзгерту керек.