Қазақстандық банкноттарға танымал тұлғалардың портреттерін бейнелеу ұсынылды

Қазақстандық қағаз ақшалардың дизайны өзгермейтін болды. Ұлттық банкте осындай мәлімдеме жасалды. Қазақстандық қоғам қайраткерлері ұлы бабалардың портреттерін банкноттарға қайтаруды ұсынды. Атап айтқанда, әл-Фараби, Абылай хан, Абай, Уәлиханов, Қонаев бейнелері туралы айтылды. Белсенділер мұндай шара ұлттық сананы арттырып, ақшамызды әдемі етеді деп есептейді. Бұл идеян заманауи дизайнерлер де қостаған көрінеді. Бұл туралы КТК арнасы хабарлады.

Қазақстандық банкноттардың кейпі бірдей. Онда бәрінде ту, елтаңба, көрнекті ғимараттар мен ескерткіштер бейнеленген. Олар тек түсімен және кейбір бөлшектерімен ерекшеленеді. Қоғам белсенділері бұл дизайнды өзгертудің уақыты келді деп санайды.

Көкшетау мемлекеттік университетінің әлеуметтік-мәдени даму жөніндегі проректоры банкноттарда ұлы бабаларды қайта бейнелеу туралы сөз қозғады. Атап айтқанда, әл-Фараби, Абылай хан, Абай, Шоқан Уәлиханов және Дінмұхамед Қонаев. Елде қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың етек алуы  белсенділерді алаңдатпайды. Аға ұрпақ әлі күнге дейін қағаз ақшаны пайдаланады дейді.

“Теңгенің өзі былай қарағанда көз тартарлық емес. Байқасаңыз, дамыған елдердің барлығында тарихи тұлғалар бар. Америка Құрама Штаттары, фунт стерлинг, арабтың валютасы, қытай валютасы.

Мемлекеттің ұлтты анықтау, өзін-өзі анықтау символдары болуы керек. Тағы да айтамын, валюта негізгі геосаяси мән бар. Теңгеде қазақтың көрнекті қайраткерлерінің портреттері бейнеленген. Және бұл ең басында 29 жыл бұрын, ұлттық валюта енді ғана айналымға енген кезде болған. Біздің ақшамыз алғаш рет Англияда басылды. Дизайнер Хайрулла Ғабжалилов алғашқы банкноттарды жасауға атсалысқандардың бірі. Ол сондай-ақ банкноттарда тұлғаның бейнелері шыға бастағанын қолайды”, – дейді Қоғам қайраткері Ғалым Байтұқ.

“Теңге – тәуелсіздіктің белгісі. Әуелі банкноттарда елге еңбегі сіңген ұлы тұлғаларымыз бейнеленетін. Әрине, олардың бейнелері қазір де қажет. Біз идеологияны көтеруіміз керек. Ол болмаса, ұрпақты қалай тәрбиелейміз? Бұрын біз күндіз-түні дизайн жасауға асығатынбыз. Қазір уақыт бар, асықпай жасауға болады”, – дейді дизайнер Хайрулла Ғабжалилов.

Заманауи дизайнерлер қажет болған жағдайда эскизді әзірлеу бірнеше айға созылатынын айтады.

Графикалық дизайнер Алина Псарева жаңартылған банкноттарды минимализм стилінде, көп символсыз етіп шығаруды ұсынады.

Маман ұлы тұлғаларды жеке мәліметтер арқылы тану керек дейді.

“Біздің заманауи визуалды мәдениетті көрсетуге болады. Бұл минимализм, бұл векторлық графика. Қазір өте қарқынды дамып жатқан бұл өте қысқа сызықтар, түр сипаттың анықсыздығы. Анықсыздық –  батыл қадам. Ал аға буынға бұл түсініксіз болуы мүмкін. Бірақ шын мәнінде, бұл адамдар соншалықты танымал және әйгілі болғандықтан, біз оларды кейбір белгілері бойынша танып аламыз деген түсінік жатады”, – дейді  Алина Псарева.

“Жаңа банкнотты өндіріске енгізу үшін кемінде бір жарым жыл қажет. Банкноттар мен монеталардың дизайны сирек өзгереді. Бұл, әрине, заманауи көшіру-көбейту аппаратурасы алға жылжуына байланысты. Осылайша, жалған ақша жасау қаупін болдырмау үшін белгілі бір банкнотқа жаңа қауіпсіздік элементтері енгізілуде. Және бұл барлық уақытта болады. Ал жаһандық тәжірибе әдетте қолданыстағы банкноттарға қауіпсіздік элементтерін енгізуді меңгейзді”, – дейді ҚР Ұлттық банкі Банкнот және монета дизайны басқармасының басшысы Алмат Бәсенов.

Ұлттық валютаның түпнұсқа дизайнын пайдалануға барлық құқықтар мемлекетке тиесілі. Технология ұзақ жолдан өтті. Бірақ өзгерістер бюджетке қанша шығын әкелуі мүмкін екенін қаржы реттеушісі айтпады. Бірақ олар мұның бәрі компоненттердің көлемі мен бағасына байланысты екенін түсіндіреді.