Әнипа Назарбаеваның компаниясы мемлекетке қарызын қайтарды

2022 жылдың басынан бастап мемлекет басшысының тапсырмасымен Бас прокуратура кеден саласында тексерулер жүргізіп, Қазақстанның сауда әлеміндегі жаңа мәліметтермен бөлісті, деп хабарлайды orda.kz.

«Тексеру сыртқы экономикалық қызметтің жекелеген қатысушылары Қытай Халық Республикасынан тауарларды әкелу нарығын монополиялағанын көрсетті» деп хабарлады бөлім.

Бас прокуратураның мәліметінше, әрбір монополист қатысушы белгілі бір тауарларға (аяқ киім, киім, қосалқы бөлшектер, құрал-жабдықтар, жемістер, көкөністер) контрабандалық жүкті Қазақстанға әкелудің бір немесе бірнеше адам басқаратын орталықтандырылған жүйесін құрған.

Кедендік төлемдерді үнемдеу мақсатында импорттаушылар тобы 2019-2021 жылдар аралығында импортталатын тауарлардың құнын жүйелі түрде төмен бағалаған. Бас прокуратура мен Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметінше, он компанияға 107 млрд теңге көлемінде кедендік төлемдер мен салықтар бойынша қосымша төлемдер туралы хабарлама жіберілген.

Аталған заң бұзушылықтар бойынша ҚР Қылмыстық кодексінің 236-бабы («Кедендік баждарды, салықтарды төлеуден жалтару») бойынша сотқа дейінгі тергеу амалдары басталды.

Бүгінге дейін жеті компания бюджетке 21 млрд теңге өтеген. Олардың қатарында экс-президенттің әпкесі Әнипа Назарбаеваға тиесілі «TDA» ЖШС компаниялар тобы да бар. ЖШС бас директоры Әли Қылышпаев 23 наурызда қамауға алынды. Ол бірден бірнеше бап бойынша қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдікке ілінген. Олардың ішінде экономикалық контрабанда және жалған шот-фактураларды шығару бар. Келтірілген шығын көлемі – 287 млн теңге.

Orda.kz тілшісіне Бас прокуратура бұл іс бойынша Әнипа Назарбаеваның өзінен жауап алған-алмағаны туралы айтпады. Ал Елбасының жақын туысының тағдырына қатысты тың деректер жоқ болса да, Нұрсұлтан Назарбаевтың бұрын беймәлім әпкесі ұзақ уақыт бойы кеден саласын қалай қадағалап отырғанын Orda.kz өз бетінше анықтады.

Мемлекет қазынасына келтірілген шығынды өтеген компаниялардың арасында «Текс Альянс» ЖШС, «Алмоби Групп», «Экспресс Кеден Сервис», «Ай-То Прогресс», «Глобал Логистик Вед» және «ТЛ NIKA Keden» ЖШС бар.

•     «Текс Альянс» ЖШС басшысы және құрылтайшысы болып белгілі Азат Жанұзақов жарияланды.
•     «Almobi Group» ЖШС Серікжан Рысқұловқа тиесілі болса, компанияның бірінші басшысы Ғабиден Айтмұхамбетов.
•     «Экспресс Кеден Сервис» ЖШС Қанат Сүттіғожановқа тиесілі. Компания экспедиторлық қызметтен бастап бағалы қағаздармен және тауарлармен мәмілелер бойынша делдалдық қызметке дейін кең ауқымды қызметтерді ұсынады.
•     «Global Logistics Ved» ЖШС құрылтайшысы Сергей Гутов.

Жоғарыда аталғандардың барлығы жалпыға ортақ адамдар емес екенін және олар туралы жалпыға ортақ ақпарат жоқ екенін ескеру керек. Белгісіз адамды компанияның бет-бейнесіне айналдырудың мұндай тәжірибесі Қазақстанда кеңінен қолданылады.

Бірақ «Ai-To Progress» көмегімен бәрі әлдеқайда қызықты. Компания тіркеуден шығарылды, бұл банкроттықты немесе бизнесті әдейі жабуды білдіруі мүмкін.

Соңғы компанияға қатысты Егов ақпарат беруден мүлдем бас тартты. Өтінім «өңдеуде» қалды, бірақ мемлекеттік сатып алуға «ТЛ НИКА кеден» ЖШС қатысады. Соңғы екі жылда компания парашюттерді тасымалдау және өз атынан ұсыну, тауарларды кедендік декларациялау, әуежайларда және оларды «есікке дейін» жеткізу бойынша 1,2 млрд теңгенің қызметтерін көрсеткен. Серіктестіктің басшысы – белгілі Мәди Сауданбеков.

Бас прокуратура өндіріп алудың қалған сомасын, оның ішінде аталған компаниялардың кепілге қойған мүлкі есебінен есептеуді жалғастыратынын хабарлады.