Газадағы бейбітшілік келісімі құлдырау алдында: Ресей соғысқа араласуы мүмкін бе?

Мәскеудегі Араб мемлекеттері лигасының өкілі Валид Хамид Шилтагтың айтуынша, Ресей Газа секторын қалпына келтіруге бағытталған халықаралық бастамаларға қатысуы тиіс. Оның пікірінше, Ресейдің Палестина халқына көмегі ешқашан тоқтаған емес. Дипломат Газа тұрғындары қайтадан қалыпты өмірге оралуы үшін қалпына келтіру ісін «қағаз жүзінен іс жүзіндегі әрекетке» көшіру қажеттігін атап өтті, деп хабарлайды Skifnews.kz ақпарат порталы.

Алайда аймақтағы жағдай әлі де шиеленісті күйінде қалып отыр: Рафах қаласындағы қақтығыстардан кейін ХАМАС пен Израиль бір-бірін бейбіт келісімді бұзды деп айыптады. Ал Түркия Газаға іздестіру-құтқару топтарын жіберуге дайындалып жатыр. Олар қирандылар астындағы израильдік тұтқындардың денелерін іздемек.

Ресейдің Газаға араласу ықтималдығы

Мысыр президенті Әбдел Фаттах ас-Сиси қараша айында Газа секторын қалпына келтіру мәселесіне арналған халықаралық конференция өтетінін мәлімдеді.
Валид Шилтагтың сөзінше, бұл саммитте Ресейдің болуы маңызды:

«Бұл бейбітшілік жобасында Ресейдің қатысуы қажет. Ол — Палестинаны әрдайым қолдап келе жатқан ұлы держава», — деді ол.

Дипломат Мәскеудің араб елдерімен тікелей диалог арқылы осы процестерге қосылатынына үміт білдірді.

«Газа халқының қалыпты өмірге оралуы үшін нақты іс-қимыл керек. Ресейдің көмегі ешқашан тоқтаған емес және тоқтамайды да», — деді ол.

РФ президентінің баспасөз хатшысы Дмитрий Песков та Мәскеудің палестиналықтарға гуманитарлық көмек көрсетуге дайын екенін растады.

Шарм-эш-Шейх саммиті және Ресейдің қатысуы

13 қазанда өткен саммитте Мысыр, АҚШ, Түркия және Катар басшылары — ас-Сиси, Дональд Трамп, Режеп Тайип Ердоған және шейх Тамим бен Хамад әл Тани бейбіт жоспардың алғашқы кезеңін жүзеге асыру туралы келісімге қол қойды. Құжатта инфрақұрылымды қалпына келтіру және Газаның саяси басқару тетіктері қарастырылған.

Египет СІМ мәліметінше, Ресей мен Қытай саммитке соңғы сәтте шақырылған, сол себепті техникалық тұрғыда қатысу мүмкін болмаған. РФ Сыртқы істер министрі Сергей Лавров бұл шешімнің АҚШ-пен келісілгенін айтты. Ал Владимир Путин Ресейдің бейбіт жоспарды жүзеге асыруға және шешім табуға дайын екенін мәлімдеді.

Бейбіт келісімнің бұзылу қаупі

19 қазанда Израиль армиясы (ЦАХАЛ) ХАМАС бейбіт режимді бұзды деп хабарлады. Рафах маңындағы атыстан екі израильдік сарбаз қаза тапқан. Жауап ретінде Израиль Газадағы 100 нысанға соққы жасады. Палестиналық дереккөздерге сай, 45 адам мерт болған.

ХАМАС өзіне тағылған айыптарды жоққа шығарып, Израильдің өзі келісімді бұзып отырғанын мәлімдеді. Ұйым өкілдері Израиль бейбіт келісімнің бірнеше тармағын орындамағанын, соның ішінде гуманитарлық көмекті өткізуге және тұтқындарды босатуға кедергі келтіріп отырғанын айтты.

Израиль үкіметі екі сарбаздың өліміне жауап қайтару мен АҚШ-тың бейбітшілікті сақтау талабын қатар ұстануға мәжбүр болып отыр. Көптеген сарапшылардың пікірінше, бұл жағдай Нетаньяху үкіметін қиын саяси жағдайға түсірді.

Түркияның рөлі және гуманитарлық көмек

Осы арада Түркия Газаға гуманитарлық миссияны күшейтті. Анкара бірнеше ондаған іздестіру-құтқару бригадасын дайындады. Олар химиялық және радиациялық қауіпсіздік жағдайында жұмыс істей алатын техникамен жабдықталған.

Алайда, Al-Monitor дерегінше, Израиль бұл топтардың Газаға кіруіне уақытша тыйым салып отыр.

Қорытынды

Газа секторындағы бейбітшілік қазіргі таңда өте нәзік тепе-теңдікте тұр. Израиль мен ХАМАС арасындағы өзара айыптаулар жағдайды күрделендіре түсті. Ал Ресейдің Газаға қалпына келтіру процесіне қатысу мүмкіндігі Таяу Шығыстағы жаңа геосаяси тепе-теңдік орнатуға түрткі болуы мүмкін.

Мәскеудің араласуы Таяу Шығыс мәселелерінде АҚШ пен Батыстың үстемдігін теңестіруі ықтимал. Бірақ бұл тек Ресейдің нақты дипломатиялық және гуманитарлық қадамдарына байланысты болмақ.