Шетелдік компаниялар ЖРТ салу жобасынан ұрланған ақшаны қайтармайды. Жәбірленушілер - әкімдік және «Астана LRT» ЖШС талаптарын өзгертіп, ұрлықтың барлық сомасын тек жеке тұлғаларға ғана жүктеуге шешім қабылдады, деп жазады NewTimes.kz.
Олардың пікірінше, ұрланған 5,8 млрд теңгені бюджетке 12 адам қайтаруы тиіс.
Атап айтқанда, елорда әкімінің бұрынғы орынбасары Қанат Сұлтанбеков, «Астана LRT» бұрынғы басшысы Талғат Ардан, Елорданың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасының бұрынғы басшысы Рашид Аманжолов, Астана қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының бұрынғы басшысы Жанат Нұрпейісов, «Astana Innovations» АҚ басқармасының бұрынғы төрағасы Талғат Әшім, CTS басқарушы директоры Айтқазы Арықбаев, Талғат Арданның бұрынғы ғашығы-Айжан Ақбаева, оның ағасы Самат Сванбаев, сондай-ақ түрлі кәсіпорындардың қызметкерлері: Ұлықбек Ачилов, Тимур Қасабаев, Дулат Мусенов, Дәурен Әбдіхамитов.
Ақшаның көп бөлігі аударылған заңды тұлғаларға қойылатын талаптарды жәбірленуші тарап кейінірек мәлімдеуді жоспарлап отыр. Алдымен «Астана LRT» сотталушылардан барлық соманы өндіріп алғысы келеді, содан кейін ғана шоттарына ақша аударылған компаниялармен айналыспақ ниетте.
2021 жылғы 28 сәуірде Сот «Астана LRT» ЖШС-нің сотталушыларға және басқа да тұлғаларға қатысты азаматтық талаптары бойынша үкім, сонымен бірге шешім шығаруы тиіс еді. Алайда 27 сәуірде Сот тергеуді қайта бастайды. Судья Мекемтас түсіндіргендей, мақсат – «барлық түсініспеушіліктер мен күмәнді жою».
Судья Мекемтас сотталушылардың мүлкіне қатысты күмән тудырды. Оны сатып алудың заңдылығын растайтын барлық құжаттар сотта бұрын ұсынылған, айтылған және егжей-тегжейлі зерттелген. Бірақ сот тергеуінің қайта басталуын жәбірленуші тарап пайдаланды.
- Осы сәтті пайдаланып, толықтырулар мен нақтылаулар енгізгіміз келеді, өйткені сот тергеуі қайта басталды. Сұлтанбеков пен Арданға, сондай-ақ шетелдік компанияларға қатысты қылмыстық іс жеке өндіріске бөлінгендіктен, біз бір мәселені нақтылағымыз келеді, - деді сот отырысында «Астана LRT» ЖШС өкілі Тайыр Демесінов.
Адвокаттар, әрине, қарсылық білдірді. Олар соттың назарын сот басымдық беріп отырған ҚР ҚПК-нің 385-бабы бойынша егер жарыссөзде немесе соңғы сөзде Тараптардың бір қатысушысы іс бойынша жаңа мән-жайларды жария еткен болса, сот тергеуін қайта бастау мүмкін болар еді деген пайымға аударды. Ешкім ештеңе айтпаса да, судья қатал болды, сот тергеуін қайта бастады және адвокаттардан бас тартты.
Талапты өзгерту үшін «Астана LRT» ЖШС аргументі — Ардан мен Сұлтанбековке қатысты істі жеке қылмыстық іс жүргізуге бөлу. Бұған дейін сотта адвокат Акатова оларға қатысты іс бөлінбегенін хабарлаған болатын.
Ақатованың жарыссөзде сөйлеген сөзінен кейін мемлекеттік айыптаушы қарсылық білдіріп, Сұлтанбеков пен Арданға қатысты қылмыстық істі бөлу туралы қаулы іс материалдарында пайда болды. Рас, бұл нашар оқылатын ксерокөшірме еді. Қаулы мерзімі – 2020 жылдың 7 шілдесі.
Бір қызығы, құжат қазір ғана пайда болды, бірақ заң бойынша ол іс материалдары мен тізімдемеде болуы керек еді. Сонымен қатар, бұл қаулы сотқа дейінгі тергеу аяқталғаны туралы жарияланғанға дейін шығарылуға тиіс болатын. Күдіктілер мен олардың адвокаттары онымен танысуға және шағымдануға құқылы болды. Бірақ соңында жарыссөз кезеңінде іс материалдарына ксерокөшірме қоса берілді.
Тағы бір «бірақ». Бұл қаулыда іс тек екі жеке тұлғаға (Сұлтанбеков, Ардана) қатысты бөлінді. Барлық қалған тергеу «және басқалар» сөзімен белгіленді. Бұл «және басқалар» деген кімдер, оған шетелдік компаниялар кіре ме, ол жағы белгісіз. Оның үстіне, SYSTRA, TYPSA және «Бюро Веритас» шетелдік компанияларының қызметкерлері күдікті деп танылмаған, сондықтан оларға қатысты істі бөлу туралы айту мүмкін емес.
Сот отырысы кері шегіне келіп, жаңа деңгейге көтерілді. Енді сотта өз мүдделерін қорғайтын азаматтық талап бойынша жауапкер ретінде Сванбаев, Арықбаев және Ақбаева тартылды. Келесі отырыс 11 мамырға белгіленді.