«Денеңді тастап қаш…»: балшының көмегімен ажалдан құтылуға бола ма?

Картасын қайта-қайта сапырып, шилап отырған балшы карталарды үш-үштен қатарлап жазып жіберіп шошып кетті.

Бал оған тура қарсы алдында біреудің тұрғанын айтады. Ал алдында карта жазған шәкене үстелден басқа дәнеңе жоқ.

Асығыс картаны жимақ болып еді:

– Тоқта, ол маған түсіп тұр,- деген дауысты естіді. Алақтап жан-жағына қарап еді, ешкім көрінбейді.

– Сенің балыңа қашан түсемін деп күткеніме аттай он жыл болды, –дейді дауыс. Бұның да бал аша бастағанына он жыл болған еді.

– Не керек,- деді жүрегін сәл тоқтатқан ол.

– Не түссе соны айт.

– Іздеуде жүрсің, тағдыр сызығың отыз жылдың алдында біткен, жан алғыштар іздеп жүр. Бірақ, өз еркіңмен ұстатпайсың. Елеске айналып алғансың.

Ол картаның айтқанын айтты.

Дауыс үнсіз. Дардай уақыт өтті. Үнсіздікті балшы бұзды.

– Не болғанын айтасың ба?

– Жарайды айтайын. Оу! Адаммен сөйлеспегеніме қашан… Мен осы қалада туып-өстім. Бір атадан жалғыз едім. Енді ес кіріп етек жеңімді жия бастағанда әке-шешем бірдей өмірден қайтты. Әкем өлерінде: “Балам, біз жеті атамыздан бері жалқы ұрпақпыз, тез үйлен, ұрпақ үзілмесін, асық…”– деді. Әке-шешемді жер қойнына тапсырдым. Қырқы өткен соң әке өсиетін орындамақ болып, көрші тұратын бір жетім қызға сөз салдым. Обалы не, мақұл деді. Артық әурелейтін екеумізде де туыс-туған жоқ. Үйленетін уақытты белгіледік те, дос-жарандарымызды шақырдық. Аста-төк болмаса да шағын үстел жайып, той рәсіміне отырғанбыз. Арнайы шақырған молда неке суымызды ішкізе бергенде есіктен алып-ұшып марқұм әкем кіріп келді.

“Қаш! Жылдам, жаналғыш келе жатыр. Денеңді тастап қаш… сонда құтыласың. Ескі диірменннің алдында отыратын балшыны аңды, соның балына түскен күні үйіңе орал, сонда ұрпақ жалғайсың…” деді. Әкемнің сөзінің аяғын күтуге шамам келмеді, орнымнан атып тұрып едім, денем сылық етіп қалындығымның алдына құлады. Ол содан бері ессіз ауруханада жатыр. Бейшара әйелім әлі мені күтіп денемнің басында отыр. Денесіне келер деп жан алғыш та сол жерден шықпайды… Бал салшы денеме қалай жетем?

Балшы картасын әдеттегіден әлде қайда ұзақ сапырып, үстелдің үстіне қатарлап тізе бастады.

– Таң қараңғысында ғана жаналғыш сәл қалғиды. Тек сонда ғана сыртын айналып өте аласың. Егер денеңе жетсең, тоқсанға жеткенде өз қалауыңмен жаналғышқа барасың…

Бал соны айтты.

– Денеме жетсем міндетті түрде келем! Көрісуге жазсын!

– Көрісуге жазсын.

Балшы үйіне қайтпады. Картасын сапырда да отырды. Кеш батып, таңда атты. Күн жерге алтын нұрын шаша бере картасын қайта жайған балшы, өзіне қарай тағы бірдеңенің келе жатқанын білді.

«Бейшара, жете алмаған болды-ғой» деп ойлады. Көп өтпей:

– Мен жан алғышпен,- дегенді естіп құлап қала жаздады.

– Қорықпа, сенің жаныңды алуға келгем жоқ. Бал салып бер, қашқын іздеп жүрмін,- деді.

Балшы картасын ұзақ сапырып отырды.

(Тақырыбы өзгертілген. Өз тақырыбы - «Балшы»)

Қойшыбек МҮБАРАК