Елімізде өндірілетін қант көлемі соңғы 20 жылда 55 пайызға төмендеген. Бұл туралы Премьер-Министр Әлихан Смайыловқа депутаттық сауал жолдаған сенатор Әли Бектаев мәлімдеді.
«Елімізде өндірілетін қант көлемі соңғы 20 жылда 55 пайызға төмендеген. Осы уақыт ішінде ұлттық өндірісті дамытып, қант шикізатына тәуелділікті азайту үшін қабылданған шаралар тиімсіз болды. Үкіметтің қаулысымен қабылданған Қант саласын дамыту жөніндегі кешенді жоспарда қызылшаның егіс көлемін 38 мың гектарға дейін ұлғайтып, қант өндірісінің көлемін 7 есеге арттыру жоспарланған. Бұл мақсаттарға 495 миллиард теңге қажет», - деді Әли Бектаев Сенаттың жалпы отырысында.
Сенатордың пікірінше, кешенді жоспарда қызылша өсіруді ғана емес, сонымен қатар қант өндірудің балама әдістерін де ескеру қажет. Өндірістерде тәтті алмастырғыш ретінде бидай, картоп және жүгері сияқты дақылдардан алынған глюкоза-фруктоза сиропын да қолдануға болады.
«Бидай, картоп, дәндік жүгері сияқты дақылдардан крахмал шырынын алу технологиясы әлемде кең дамыған. Жүгері крахмалы негізінде глюкоза-фруктоза шәрбаты шығарылады және оны сусын зауыттарында, кондитер фабрикаларында, кулинарлық цехтарда қант орнына пайдалануға болады. Ол шырынның қантты алмастыру коэффициенті 1,2 құрайды. Оның үстіне дәндік жүгеріден шырынның шығымдылығы 60-65, ал қызылшадан 15-20 пайыз ғана. Яғни, ел тұтынатын 650 мың тонна қанттың жартысына жуығын дәнді жүгеріден алуға болады. Ол үшін қазіргі дәнді жүгерінің егіс алқабын 25-30 пайызға ұлғайтса жеткілікті. Ғалымдардың зерттеуінше, дәнді жүгерінің 1 гектарына кететін өндірістік шығын 400 мың теңге болса, қант қызылшасына кететін шығын 850 мың теңгені құрайды», - деп атап өтті сенатор.
Сенатор осыған байланысты «2022-2026 жылдарға арналған қант саласын дамытудың кешенді жоспарын» пысықтауды және онда қант пен оның алмастырғыштарын өндірудің балама жолдарын қарастыруды ұсынды.