Архивтегі құжаттар латын әліпбиіне ауыстырылмайды

Жиын барысында белгілі болғандай, Орталық мемлекеттік архивтегі тарихи құжаттар латын графикасына түсірілмейді. Мұндай шешім  Мемлекет басшысының латын әліпбиіне көшу туралы ұсынысын талқылау барысында бірауыздан қабылданған.

– Архивте сақталып келген құжаттар латын әліпбиіне ауыстырылмайды. Менің ойымша, бұған қажеттілік туып тұрған жоқ. Кириллица қарпі бәрібір ұмытылмайды. Сонымен қатар, мұнда миллионнан астам құжат бар. Ондай үлкен қазынаны латын әліпбиіне аудару үлкен шығынды талап етеді. Тағы бір айта кететінім, бізде латын әліпбиінде сақталған құжаттар да бар. Өткен ғасырдың 30-40 жылдарындағы құжаттар көбіне латын қарпінде жазылған. Дәл осы уақытта латын әліпбиі енгізілген. Біз бұл реформаны бастан өткізгенбіз. Сондықтан, аса қиындық туғызбайды деп ойлаймын, - деді Орталық мемлекеттік мұрағатының директоры Абзал Ботанов

Аталмыш мемлекеттік мекеменің қызметкерлері Қазақстанда 30-40-шы жылдарда кеңсе жұмысын латын графигі бойынша жүргізгенін айта келе,  құжаттар, сипаттамалар, дипломдар, куәліктер, жарлықтар, сот құжаттарын, еңбек кітаптарын, комсомол билеттерін және басқаларын дәйек ретінде ұсынды.  

– Яғни, бұл сол уақытта баспа үйі латын алфавитінде құжаттарды басып шығарғанын көрсетеді. Алматы қаласының Орталық әкімшілік ауданында орналасқан Халифа Алтай қорында бүгінгі күні латын тілінде көптеген қолжазбалық материалдар бар. Мұхтар Әуезовтің «Абай» кітабы 1942 жылы латын алфавитінде жарияланған. Қазір республика осы кітаптың 75 жылдығын атап өтуде. Біз бұл жұмыстың бірінші көшірмесі Алматы қаласының Орталық мемлекеттік мұрағатында екенін мақтанышпен айта аламыз. Бұл кітапты Мұхтар Әуезов қолтаңбасымен бірге Алматы қаласының Орталық мемлекеттік мұрағатының негізін қалаушы, Қазақстанның алғашқы актеры Серке Қожамқұловқа беріп жіберген», - деді Алматы қаласының орталық әкімшілік ауданының бас сарапшысы Ляля Рахипова.

Алматы қаласының Орталық мемлекеттік мұрағатының 31 қорында 200-ден астам зат латын графигінде жазылған құжаттар сақталған. Қалалық мемлекеттік мұрағат қызметкерлерінің құжаттарды зерделеу мен латын әліпбиінде сақталған құжаттарды сәйкестендіру жұмыстары жалғасатын болады.

Айта кетейік, 9 қазанда Ақордада Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев мемлекеттік тілді латын әліпбиіне көшіру жобасы бойынша жұмыс тобының мүшелерін қабылдаған болатын. Онда Елбасына қоғамдық талқылаулар барысында келіп түскен ұсыныстарды ескере отырып әзірленген қазақ тілінің латын қарпіне негізделген бірыңғай стандартының жобасы ұсынылды.

Ақбота Мұсабекқызы