«Дұрыс тәсілдемемен әрбір қазақстандық қолжетімді және сапалы баспана ала алады» - Матаев

Қазақстан Журналистер одағының басқарма төрағасы Сейітқазы Матаев қала тұрғындарының өзекті мәселелерін қысқа мерзімде шешуге болатындығы туралы айтты. Бұл туралы президент Тоқаев бірнеше рет айтқан, бірақ орындау барлық инстанцияларда баяулап тұр.
 
Атап айтқанда, Матаев қала тұрғындарын қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету мәселесін көтерді.
 
"Қазақстанда өткен жылы 15,5 млн шаршы метр тұрғын үй салынды. Егер жас отбасына 42 ш.м. есептегенде, егер саясат әлеуметтік бағдарланған болса, 370 мыңға жуық отбасы жаңа баспана ала алар еді. Бұл тек бір жыл ішінде енгізілген көлем, ал 30 жыл ішінде 11 млн-нан астам отбасы (ескертпе: 2022 жылғы қарашадағы жағдай бойынша Қазақстанда тұрғын үйге кезекте 622 мыңнан астам адам тұр) жаңа пәтерлерде және үйлерде тұра алады, толық салынбаған үйлер мен верендада өмір сүрмей, жалға берілетін пәтерлерге жасанды түрде көтерілген бағаны төлемес еді", - деп жазды С. Матаев.
 
Тұрғын үй құрылысының қарқыны өте жоғары. Қаңтар айында Үкіметтің ақпаратына сәйкес 1 млн шаршы метрден астам тұрғын үй пайдалануға берілді.

Матаев 2019 жылдың ақпан айында Астанадағы времянка үйде өрт кезінде бес апалы-сіңлілі қаза тапқан қайғылы оқиғаны еске салды. Сол кезде билік әлеуметтік мұқтаж халықтың мәселелерін шешуге уәде берді. Естеріңізге сала кетейік, БАҚ өрт түнде басталғаны жайлы жазған еді, ал ата-аналары бұл уақытта жұмыста болған, балалар үйде жалғыз ұйықтап жатқан. Көпбалалы отбасы ақшаға өте мұқтаж болды, бірақ билік оларды әлеуметтік тұрғын үйге кезекке қоймай, балабақшаларда орын бермеген.
 
"Президент Тоқаев Үкіметке бірнеше рет жас отбасыларға қолдау пакетін әзірлеп, енгізуді тапсырды. Бұл тапсырманың тежеліп қалуына болмайды. Халықтың әлеуметтік осал топтары, соның ішінде балалар үйінің түлектері ондаған жылдар бойы өз үйлерін күтуде. Тұрғын үй - экономиканың негізі. Тұрғын үйлер ұрлық пен жемқорлықпен айналыспай, өз еңбегімен нан тауып жүрген адамдар үшін қол жетімді емес. Билік жастарға жеңілдікпен несие беру бағдарламасының бюджетін ұлғайтуы керек, ал "Отбасы банкке" - жеңілдікпен несие беру мөлшерлемесін төмендетуі қажет", - деп есептейді Матаев.
 
Алайда, барлық айтылған бастамаларға қарамастан, елде әлі де көптеген адамдар өз баспаналарын ала алмайды. Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, өткен жылдың желтоқсан айында халықтың жан басына шаққандағы орташа номиналды ақшалай табысы 149 510 теңгені құрады. Бір жыл ішінде тұрғындардың табысы 13% - ға төмендеді, ал инфляция бір жылдағы көрсеткіштен 20% - дан асты.
 
"Тұрғын үй - біздің өміріміздің негізі. Табыс пен шығыстардың теңгерімсіздігі кезінде түбегейлі шаралар қабылдануы керек. Құрылыс компанияларының табыстары керемет, олар адамдарға тиесілі жерлерді басып алып, көп қабатты ғимараттар тұрғызуда. Сайып келгенде: құрылыс компаниялары өз халқынан ақша табады, ал тұрғындар баспанасыз тентіреп жүр. Саланы дұрыс реттей отырып, қалыпты тәсіл қолдансақ, әрбір қазақстандық қолжетімді және сапалы баспана ала алады", - деп есептейді Матаев.
 
С. Матаев билікті тұрғын үй саласын ерекше бақылауға алуға шақырады.
 
"Мен тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің (қазіргі "Отбасы банк") қоғамдық кеңесінің басшысы болдым, біз Қазақстанның әрбір өңірін аралап, жергілікті жерлердегі өңірлердің әкімдері бізге қатырылған немесе проблемалы тұрғын үй кешендерін іске қосу бойынша нақты жауап бергенге дейін кетпейтінбіз. Халықпен бірге құрылыс алаңдарын аралап, шенеуніктерді сол жерде мәселелерді шешуге мәжбүр еттік, осылайша мыңдаған отбасылар мерзімінде пәтер алды. Осындай бақылаумен Қазақстанда біз барлығын қолжетімді және жайлы баспанамен қамтамасыз ете аламыз", - деп жазды С. Матаев.
 
Сонымен қатар, Матаев шетелдік автомобильдерді заңдастыру жобасына ұқсас жер учаскелерін заңдастыру және жеке тұрғын үй құрылыстарын заңдастыру бойынша біржолғы акцияны өткізуді жеделдетуді ұсынады.