Еліміздегі аграрлық сектор: ҰСБ қандай мәселелерді анықтады?

Ұлттық статистика бюросы аграрлық секторға қатысты статистикалық ақпараттардағы сәйкессіздіктерді анықтады. Бюро атап өткендей, ресми статистикалық ақпараттың дұрыстығын арттыру үшін, әсіресе осал ауыл шаруашылығы секторында мүдделер қақтығысы мәселесін шешу қажет, деп хабарлайды Skifnews.kz ақпарат порталы. 

ҰСБ атап өткендей, деректердің дәлдігін қамтамасыз ету үшін Бюро бақылау және мониторинг тетіктерін енгізді. 2023 жыл ішінде респонденттердің бастапқы деректері ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру жөніндегі Ветеринариялық бақылау және қадағалау, егіс алаңы бойынша ғарыштық мониторинг, шаруашылық бойынша есепке алу деректерімен кросс-тексеру комитетінің деректерімен талданды және салыстырылды. Бұл әкімшілік дереккөзге бармай-ақ профилактикалық бақылау нысанында мемлекеттік бақылауды бастауға мүмкіндік берді.

Бақылау қорытындысы бойынша ауыл шаруашылығы министрлігінің және оның комитеттерінің - Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің (КБКК) және жер ресурстарын басқару комитетінің (КУЗР), сондай-ақ кенттер, ауылдар, ауылдық округтер әкімдерінің атына анықталған бұзушылықтарды жою туралы қорытынды жолданды.

Бұзушылықтарды жоймау Ауыл шаруашылығы министрлігі мен оның екі комитетін, сондай-ақ 5 Облыстың кенттерінің, ауылдарының, ауылдық округтерінің 29 әкімін әкімшілік дереккөзге барумен профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне қосу үшін негіз болды. Бақылау субъектілерінің тізімі еркін қол жетімді және ҚР Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналастырылған.

«Аграрлық сектордағы статистикалық ақпарат кенттердің, ауылдардың және ауылдық округтердің әкімдері жүргізетін статистикалық бақылаулар мен шаруашылық бойынша есепке алу деректері негізінде қалыптастырылады. Алайда, мүдделер қақтығысы бар, өйткені жергілікті атқарушы органдар өздерінің елді мекенінің немесе аймағының шынайы статистикасын бұрмалап, деректерді асыра немесе жасыруға бейім», - деп атап өтті ҰСБ.

Аграрлық секторға ірі ауыл шаруашылығы өндірушілері де, шағын фермерлік шаруашылықтардың, шаруа кәсіпорындарының және жеке кәсіпкерлердің едәуір саны кіреді. Кейбір жағдайларда салық салуға және басқа факторларға байланысты алаңдаушылыққа байланысты нақты статистикалық ақпарат беру қиын, деп атап өтті ҰСБ.

Ұлттық статистика бюросы ауыл шаруашылығы секторындағы статистиканың дұрыстығын арттыру үшін заңнаманы жетілдіру бойынша бірқатар шараларды ұсынады, атап айтқанда бюроға мемлекеттік ақпараттық жүйелердегі әкімшілік деректердің дұрыстығын растау үшін жауапты орган ретінде өкілеттік беру.

Егіс алқаптарының ауданы, өнімділігі, жекелеген ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы жиналуы бойынша жерді қашықтықтан зондтау деректерін алу мақсатында 2023 жылы Бюро мен цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі арасында Техникалық ерекшелік бекітілді.

Бұдан басқа, жағдайды бағалау және ұсыныстар беру үшін АҚШ АШМ Ұлттық ауыл шаруашылығы статистикасы қызметі сарапшыларының Қазақстанға миссиясы бастамашылық етілді.

Сондай-ақ, 2025 жылы ауыл шаруашылығы санағын өткізуге дайындық жүргізілуде. Естеріңізге сала кетейік, Қазақстандағы жалғыз ауыл шаруашылығы санағы 2006-2007 жылдары өткізілген, ал БҰҰ оны 10 жылда бір рет өткізуді ұсынады.