Төтенше жағдай кезінде ақпарат – қауіпсіздіктің басты құралы: Алматы тәжірибесі

Алматы – табиғи және техногендік қауіп-қатерлер жиі тіркелетін мегаполис. Таулы аймақта орналасуы, ауа райының құбылмалығы, халық тығыздығы төтенше жағдайлардың алдын алу мен салдарын жоюда жедел әрі дәл ақпарат берудің маңызын арттыра түседі, деп хабарлайды Sn.kz ақпарат порталы.

Мұндай жағдайда ақпараттық сүйемелдеу – адам өмірін сақтаудағы негізгі факторлардың бірі.

Қалада төтенше жағдайлар кезінде тұрғындарды хабардар ету жүйесі бірнеше бағытта жүргізіледі. Біріншіден, бұл – құтқару қызметтері мен өрт сөндірушілердің жедел ақпараты. Өрт, жол-көлік оқиғасы, газ жарылысы немесе табиғи апат кезінде ТЖД өкілдері ресми арналар арқылы оқиғаның мән-жайын, қауіп деңгейін және тұрғындарға қандай әрекет жасау керектігін нақты түсіндіреді. Бұл жалған ақпараттың алдын алып, дүрбелеңді азайтуға мүмкіндік береді.

Екіншіден, синоптиктердің рөлі ерекше. Алматыда соңғы жылдары қатты жел, нөсер, сел қаупі, қар көшкіні сияқты құбылыстар жиілеп кетті. «Қазгидромет» пен қалалық ТЖ департаменті бірігіп, алдын ала ескерту хабарламаларын таратады. Дер кезінде берілген болжамдар тұрғындардың өз қауіпсіздігін қамтамасыз етуіне, ал коммуналдық қызметтердің дайындық шараларын күшейтуіне жағдай жасайды.

Алматы қаласы ТЖД-ның бұрынғы баспасөз қызметкері, қауіпсіздік мәселелері бойынша сарапшы Айдос Сейітовтің айтуынша, төтенше жағдай кезіндегі ақпараттың тілі мен уақыты шешуші рөл атқарады:

«Төтенше жағдай кезінде халыққа күрделі терминдермен емес, қысқа әрі нақты нұсқаулық беру маңызды. Қайда бару керек, неден аулақ болу қажет – міне, адамдарды қызықтыратын басты сұрақтар осы. Алматыда соңғы жылдары ақпарат тарату жылдамдығы артты, бірақ әлеуметтік желілердегі жалған ақпаратпен күресті әлі де күшейту қажет», – дейді сарапшы.

Алматыда төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдағы ақпараттық сүйемелдеу тек қосымша құрал емес, қауіпсіздіктің маңызды элементіне айналып отыр. Уақытылы әрі түсінікті ақпарат – адам өмірін сақтап қалудың ең тиімді жолы.

Бұл бағытта қала билігі мен құтқару қызметтерінің жұмысы біртұтас жүйе ретінде қаралады. Халыққа төтенше жағдай туралы жедел ескерту, әрекет ету алгоритмін түсіндіру, қауіпсіздік шараларын ұсыну – апат салдарын азайтуға ықпал ететін негізгі факторлар. Әсіресе, жер сілкінісі, сел, қар көшкіні, өрт немесе техногендік апаттар жиі орын алатын мегаполисте ақпараттың дәл әрі жылдам таралуы шешуші рөл атқарады.

Қазіргі таңда қалалық қызметтер SMS-хабарламалар, мобильді қосымшалар, әлеуметтік желілер және БАҚ арқылы тұрғындарға шұғыл ақпарат жеткізудің түрлі арналарын қолданады. Мұндай көпдеңгейлі жүйе қауіпті жағдай туындаған кезде адамдардың дұрыс әрекет етуіне, дүрбелеңнің алдын алуға және құтқару жұмыстарының тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Сонымен бірге, алдын алу ақпараттық жұмысы да ерекше мәнге ие. Сарапшылардың айтуынша, төтенше жағдай басталғаннан кейінгі алғашқы минуттар — ең шешуші кезең. Осы уақытта тұрғындар не істеу керегін нақты білсе, қауіп-қатер айтарлықтай төмендейді. Сол себепті оқушыларға, студенттерге және жалпы халыққа арналған қауіпсіздік тренингтері, нұсқаулықтар мен әлеуметтік роликтер тұрақты түрде жаңартылып, қолжетімді болуы тиіс.

Жалпы, Алматыдағы ақпараттық сүйемелдеу жүйесі – төтенше жағдайлармен күрестің ажырамас бөлігі. Ол тек хабар тарату ғана емес, халықтың қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған кешенді жұмыс ретінде қарастырылады.

Мамандардың пікірінше, қазіргі кезеңде мемлекеттік органдардың ашықтығы мен қоғаммен тұрақты байланысы төтенше жағдайлардың салдарын азайтуға мүмкіндік береді. Әсіресе өрт сөндірушілер мен құтқарушылардың нақты іс-қимылын түсіндіру, олардың жұмысының күрделілігін көрсету халықтың сенімін арттырады.

Қорытындылай айтқанда, Алматыда төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдағы ақпараттық сүйемелдеу тек қосымша құрал емес, қауіпсіздіктің маңызды элементіне айналып отыр. Уақытылы әрі түсінікті ақпарат – адам өмірін сақтап қалудың ең тиімді жолы.