Түркістан облысында бірнeшe төтeншe жағдай болды (ФОТО)

Түркістан облысында бірнeшe төтeншe жағдай орын алды. Атап айтқанда,3 күнге созылған Төлеби ауданындағытауда іздестіру-құтқару операциясы аяқталды. Жәнe туристер тобы тауға шығып, жоғалып кеткені туралы кезекті хабарлама келіп түсті, - дeп хабарлайды Sn.kz.

Құрамында 10 адам бар Шымкент қаласы Төтенше жағдайлар департаменті Жедел-құтқару жасағы құтқарушыларының екі тобы қиын жағдайда «Сайрам» мұздығының басында қайтыс болған 1981 жылғы азаматшаның денесін іздестіру және шығарып алу жұмыстарын жүргізді. Бұл күрделі операцияға Шымкент қаласының альпинизм, спорттық туризм және мұз өрмелеу федерациясының  6 альпинисі тартылды.

Құтқарушылар альпинистермен бірге 25 тамызда сағат 14.50-де қар еру салдарынан пайда болған мұздықтың жарықтарынан қайтыс болған әйелдің денесін тауып алды. Табылған денені алудың қиындығы кез-келген уақытта еріген қар түсіп, жарықшақты толтыруы мүмкін еді. Оның тереңдігі 10 метрден асатынын, ені 50 см екенін атап өткен жөн. Тар жарықшақта 6 метр деңгейде тұрып қалған марқұмның денесін шығару өте қиын болды. Құтқарушылар альпинистермен бірге арнайы құрал-жабдықтарды қолдана отырып, денені  шығарып, төмен түсіре алды. Қайтыс болған азаматшаның денесі полиция қызметкерлеріне тапсырылды. 25 тамызда құтқарылған зардап шеккен 1978 жылы туған ер адамның жағдайы бүгінгі күні қанағаттанарлық.

Шымкент қаласы ТЖ департаменті тау әуесқойларын ескертеді! Белгіленген бағыт туралы құтқарушыларды, туыстарын ескертіп, маршрутпен және жолсеріктердің байланыс телефондарының нөмірлерімен деректерді қалдыру қажет. Құтқарушылар сіз қайда барғыңыз келетіні туралы толық ақпарат алуы керек. "Тауға барды" немесе "тауға көтерілді" деген жағдайлар болды, тау маршруттары мен шыңдары өте көп, сондықтан нақты деректер әрқашан іздестіру-құтқару жұмыстарын жеңілдетеді. Белгіленген бағытты өзгертпеңіз.

Құрамында 5 адам бар ТЖ департаментінің құтқарушылары Рахымжан Бекенбаевтың басшылығымен 2020 жылғы 23 тамызда кешке оқиға орнына шыққан. Теңіз деңгейінен 3800 метр биіктікте екі тәулік бойы олар құтқару операциясын жүргізді. Алдымен қорықтың орманшыларының көмегі арқылы олар зардап шеккен ер адамды және топтың басқа мүшелерін атпен төменге қарай жіберді. Әрі қарай, 2 орманшы мен топтың 2 мүшесімен бірге олар теңіз деңгейінен 3800 метр биіктікте қалған 1981 жылы туылған азаматшаның денесін іздеуге аттанды. Жер бедерінің ерекшеліктері, тік жартастар, мұздық шөгінділер ғана емес, ауа райының қолайсыздығы да іздеу барысында қиындықтар туғызды.  Бір күн бұрын тауда жаңбыр жауып, өте тайғақ болды. 24 тамыз күні кешке сағат 20.05-те тәуліктің қараңғы мезгіліне байланысты іздестіру тоқтатылды. Іздеу тобының барлық мүшелері лагерьге түсті. 

Сонымeн қатар, Түркістан облысы Төлеби ауданынан 23 тамызда «112» құтқару қызметіне Сайрам-Өгем ұлттық табиғи паркінің аумағында Қасқасу ауылынан 30 шақырым жерде демалып жатқан туристер тобы тауға шығып, жоғалып кеткені туралы кезекті хабарлама келіп түсті. Бұл туралы таудан шыққан туристер тобының мүшелерінің бірі хабарлады. Оқиға Сайрам-Өгемұлттықпаркініңаумағында, Сайрам-Су тау шатқалында, "Сайрам" мұздығында, теңіздеңгейінен 4236 м биіктіктеболған.

«Дайындықтың болмауы, ұқыпсыздық, кейде азаматтардың жауапсыздығы қайғылы нәтижеге әкелуі мүмкіндігін тағы да еске саламыз. Қарапайым қауіпсіздік қағидаларын сақтау туристердің, тауға барушылардың өмірін құтқарады. Ең алдымен, жабдыққа, құрал-саймандарға, киім мен аяқ киімге, байланысқа назар аударыңыз. Тауға жорық жасаған кезде өз бағдарыңызды міндетті түрде тіркеу, нақты координаттарды білу, тәжірибелі жолсеріктердің қызметін пайдалану қажет. Бұл тауға сәтті көтерілудің кепілі. Қауіпсіздік ережелерін сақталуы таудағы жазатайым оқиғаларды алдын алады» дeйді төтeншeліктeр.

Дайындығы жоқ туристер тобының тауға шығуы қайғылы жағдайға әкелді. Сайрам-Өгем ұлттық табиғи паркінің аумағында Қасқасу ауылынан 30 шақырым жерде 5 адамнан тұратын топ теңіз деңгейінен 4236 метр биіктікте орналасқан «Сайрам» мұздығына шықты. Тауда қар жатқан, одан да жоғары көтерілу үшін тағы 1 тәулік қажет болды. Ешқандай құрал-саймандармен жабдықталмаған, тәжірибесіз және дайын емес топтың алға жылжуына мүмкін емес еді, сондықтан олар төмен түсуге шешім қабылдады. Түсу күрделі емес еді, бірақ топтың дайын емес мүшелері бір сәтте қателік жіберді. Атап айтқанда, 1981 жылы туған азаматшаның абайсызда аяғы тайып, құлап кетті. Оған көмектесу әрекеттері сәтсіз аяқталды. Нәтижесінде әйел қардың еруі салдарынан пайда болған тау шыңындағы көптеген жарықтардың біріне құлап, қайтыс болды.

Алдын ала мәліметте рбойынша 5 адамнан құрылған топ 23 тамыздасағат 18.05-те тауға көтерілді. Содан кейін олар таудан түсіп келе жатқан қарсы топтан көмек сұрап, олардан құтқару арқанын сұрады. Олардың айтуынша,1978 жылы туған ер адам мен 1981 жылы туған әйел шатқалға құлап кеткен.  
Аталған мекенжай бойынша басшы Рахымжан Бекенбаевтың басшылығымен құрамында 5 адам бар құтқарушылар тобы 2020 жылғы 23 тамызда кешке шықты. Құтқарушылар автокөлікпен жазғы кемпингке жетті, әрі қарай көлікпен жүру мүмкін еместігінен жаяу жүрді.

Сағат 14.00-дегі жағдай бойынша құтқару тобы теңіз деңгейінен 3500 м биіктікте 1978 жылы туған зардап шеккен ер адамды тапты (қабырғасы сынған,үсіген, тыныс алуы қиын, жағдайы ауыр). 1981 жылы туған әйелдің денес ітеңіз деңгейінен 3800 м биіктікте табылғандықтан, сағат 15.00-де құтқарушылар әйелдің денесін төменге түсіру үшін тағы 300 метр жоғарыға көтерілді.  Құтқару операциясы күрделі рельефке, тік жартастарға, мұздық шөгінділерге байланысты қиындыққа соғып тұр. Құтқарушылар альпинистік жабдықтарды қолдануда.

Естеріңізге сала кетейік, жылбасынан бері шымкенттік құтқарушылар іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін тауға 4 рет шыққан. Нәтижесінде 4 адам құтқарылды, оның ішінде 2 бала, 1 қайтыс болған.

«Eгер сіз адасып қалсаңыз, сіз ешқандай жолмен жүре алмайсыз, сондықтан сіз жолдан шығып, одан әрі қарай жүресіз. Құтқарушыларды шақыру қажет. Егер жоспарланған маршрут қиын және ұзақ болса, артқа оралыңыз. Өз күшіңізді асыра бағаламаңыз-бір күндік спорттық маршрутты біркүнде өткізуге тырыспаңыз. Тауларда жолсыз түнгісеру ендеуді болдырмаңыз. Маршрутты қысқарту арқылы сіз жарақат ала аласыз немесе жоғаласыз. Құтқарушылар сізді қайда іздеу керектігін білмейді» дeйді төтeншeліктeр.