Сарапшы киік атуға рұқсат берудің арты қандай апатқа ұрындыруы мүмкін екенін айтты

ҚР БҒМ ҒК Зоология институтының биобағалау және аңшылық зертханасының меңгерушісі, зоолог-ғалым Константин Плахов киіктердің санын реттеу және жануарларды атуға рұқсат етілгеннен кейінгі ықтимал зардаптар туралы айтты.

Константин Плаховтың пікірінше, киіктерді атуға биологиялық кедергілер жоқ, бірақ әлеуметтік кедергілер бар. Ақбөкендерді атуға рұқсат беру браконьерліктің өсуіне түрткі болуы мүмкін.

Еске салайық, Экология министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті жануарлар дүниесін пайдалануға рұқсат беру ережелеріне өзгерістер енгізілетін бұйрық жобасын дайындады. Атап айтқанда, жануарлар дүниесін пайдалануға рұқсаттар туралы тармаққа «киіктердің дериваттарын жинау» тармақшасын қосқысы келеді, бұл осы жануарларды аулауға мүмкіндік береді.

– Ақбөкен – өз тарихында өте ерекше түр. Тіпті соңғы уақытта – соңғы жүз жылда түрлер санының үлкен ауытқуын бастан өткерді. Қазақстанда ақбөкендер жоғалып кеткен бірнеше кезеңдер болды. Бұл 90-шы жылдары да, 2000-шы жылдардың басында да кездесті және оған әрдайым әртүрлі себептер әсер етті. Ең қызығы, мұндай жағдай 70-ші жылдары болған. Сол облыстардың билігі үкіметті киіктерді олардың санын реттеу және азайту үшін атуға шақырды. Сонымен қатар, олар ақбөкендердің жергілікті тұрғындарға тиесілі жерде жүретіні туралы эмоционалды мәлімдемелер қолданады немесе киік елдің азық-түлігіне қауіп төндіреді деген сөздер айтады, – деді Плахов.

Маман фермерлер ақбөкендердің өз аумағына кірмеуі үшін өз бетінше қорғаныс жасауы керек деп санайды. Сонымен қатар, зоолог егер заң жүзінде киіктерді атуға рұқсат берілсе, браконьерлік көбейетініне назар аударды.

– Біздің адамдар заң аясында әрекет ете алмайды. Жаппай киіктерді ата бастайды. Сонымен қатар, ақбөкен дақылдарды жояды деген дәлелдер көбінесе «желеу» ретінде қолданылады. Оның артында ақбөкен мүйіздерін сату арқылы тез байып кету ниеті бар. Әрине, бұл өте маңызды тәуекел. БҚО-да киіктердің саны 800 мыңға жуық болса, олардың ішінде аталықтары 150 мыңға жуық. Оларды өлтіру өте оңай, кейін не істейміз? – деді ғалым.