Мәжіліс депутаты Аманжан Жамалов қазақстандықтардың зейнетақы жинақтарын пайдалануының шектік деңгейін төмендетуді ұсынды, деп хабарлайды Stan.kz.
Депутат өзінің сауалын үкімет басшысы Әлихан Смайылов пен қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мәдина Әбілқасымоваға жолдаған.
Жамалов мемлекет басшысының биылғы жолдауында зейнетақы жүйесін қайта жандандыру тапсырылғанын, бұл оның қаржыландырылатын бөлігіне де қатысты екенін атап өткен.
"9 жылдан кейін бірде бір жобадан пайда болған жоқ деген өкінішті қорытынды жасауға болады. Өткен 12 айда БЖЗҚ табысы 7,5 пайызды құрады. Ал инфляция қазірдің өзінде 18 пайыздан асып кетті. Бұл дегеніміз айқын табыстың көрсеткіші әлдеқайда теріс.
Нақты экономиканы несиелендіруге келетін болсақ, БЖЗҚ да ұзақ мерзімді қаржыландыру көзіне айналған жоқ. Зейнетақы жинақтары негізінен мемлекеттік облигацияларға, банктердің және халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздарына салынады", - деді депутат.
Жамалов жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жүйелі тиімсіздігінің басты себебі БЖЗҚ-ның осы нарықтағы монополиясында болып тұрғанын жеткізді.
"Президент өз жолдауында зейнетақы активтерін басқару нарығын монополиясыздандыру жөнінде нақты тапсырмалар берді. Ол мінсіз беделі бар жеке компанияларды және жоғары кәсіби командаларды тарту қажеттігін айтқан.
Ең қызығы, БЖЗҚ Елбасының тапсырмасын орындады. БЖЗҚ зейнетақы активтерін басқару үшін төрт басқарушы компанияны тартты. Оларға сенімгерлік басқаруға 9 миллиард теңге аударылды, бұл барлық зейнетақы жинақтарының 1 пайызына да жетпейді. Бүгінде олардың инвестициялық көрсеткіштері БЖЗҚ-дан да нашар. Олардың табысы мүлдем төмен. Негізі бұл жеке зейнетақы қорлары емес, брокерлік компаниялар", - деп қосты ол.
Мәжілісмен үкіметтен Қаржылық реттеу агенттігімен бірлесіп, зейнетақы активтерін басқару нарығын оларды нақты жеке зейнетақы қорларына беру арқылы нақты монополиясыздандыру мүмкіндігін қарастыруды сұрады.
"Келесі маңызды мәселе – азаматтардың жинақталған зейнетақы қаражатын пайдалануына жағдай жасау. 2020 жылы Мемлекет басшысы азаматтардан әртүрлі мақсаттарға, соның ішінде тұрғын үй жағдайын жақсартуға және емделуге ақы төлеуге арналған зейнетақы жинақтарын ішінара алу туралы батыл және бірегей әлеуметтік шешім қабылдады", - деді Жамалов.
Депутат бұл құқықты 1,3 миллионнан астам адам пайдаланғанын, қазақстандықтардың арнайы шоттарына шамамен 3,2 триллион теңге аударылғанын атап өтті.
"Үкімет зейнетақы жинақтарын пайдаланудың сәйкестілігінің шекті мәндерін төмендету мәселесін қайта қарауы қажет деп ойлаймын. Сондай-ақ жеке зейнетақы қорларын тарту кезінде осы тәжірибені ескеріп, салымшыларды ынталандырудың жаңа пакетін әзірлеу қажет. Мысалы, егер бұл инвестициялық кіріс инфляциядан асып кетсе, азаматтарға инвестициялық кірістің бір бөлігін алып қоюға мүмкіндік беру", - деп түйіндеді депутат.