Қытайда туған этникалық қазақ Ғалымбек Шағыман Ташкент әуежайынан шыға алмай отыр. Бизнеспен айналысатын Қытай қазағы Өзбекстан президенті Шавкат Мирзияевке өтініш жасап, Қытайға экстрадицияламауды сұраған деп жазады Азаттық.
Ғалымбек Шағыман ақпанның 7-cі күні Ташкент әуежайында отырғанын хабарлады. Ол Facebook желісіне бірнеше рет видео жариялап, өзбек билігіне көмек сұрады.
Видеоүндеуде ол “Өзбекстанның қазіргі президенті Шавкат Мирзияев мырза, отбасыңызға амандық тілеймін. Біз салт-дәстүріміз ұқсас түркі тілдес халықпыз ғой. Мұсылманбыз. Маған көмек беріңізші. Әсте Қытайдың қолына ұстата көрмеңіз” дейді.
Өзбекстан билігі Ғалымбек Шағыманды экстрадициялау туралы Пекин тарапынан өтініш түскен я түспегенін ресми растаған жоқ. Қытай тарапы да ешқандай мәлімдеме жасамады.
Human Rigths Watch ұйымының Орталық Азия бойынша зерттеушісі Стив Свердлоудың айтуынша, Шағыманды Қытайға экстрадициялау – оны қара қапасқа тығумен тең.
“Халықаралық ережелерге сай, өз еліне барса қысым мен өлім жазасы күтіп тұрған адамдарды әуежайдағы транзит аймағында отырса да Өзбекстанның экстрадиция жасамауға құқығы бар” деді ол Reuters ақпарат агенттігіне берген сұхбатында.
Шағыман ақпанның 7-сі күні жариялаған тағы бір видеода Қытайға барса жауапқа тартылып, өлім жазасына кесілуі мүмкін екенін айтады. Шағыманның сөзінше, "Қытайдың Өзбекстандағы елшілігінің өкілдері бірнеше рет әуежайдан шығаруға тырысқан, бірақ ол сыртқа шығудан бас тартқан".
Шағыман қытай әйелмен отбасын құрған. Ол Facebook желісіне жариялаған видеоның бірінде АҚШ, Германия, Жапония, Ұлыбритания және Канада билігінен көмек сұрайды.
Facebook желісінде Ғалымбек Шағыманның (құжаттағы аты - Halemubieke Xiaheman) паспортының суреті жарияланды. Төлқұжаттағы деректерге сай, 41 жастағы Шағыманның Шыңжаң өлкесінде туған, паспортты 2018 жылы қыркүйекте Гуандун провинциясынан алған.