Трамптың Зеленскийді инаугурациясына шақырмауы: Украина мен АҚШ қарым-қатынастарына әсері

2019 жылы Украина президенті Владимир Зеленскийдің инаугурациясына қатысты Дональд Трамп әкімшілігінің кейбір шешімдері, соның ішінде Трамптың шараға жеке өзі қатысудан бас тартуы, халықаралық аренада үлкен талқылауға ұласты. Бұл шешім тек жеке қатыспау мәселесі ғана емес, Украина мен АҚШ арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастың терең өзгерістерін көрсеткен маңызды оқиға болды, деп хабарлайды Skifnews.kz ақпарат порталы.

Контекст және оқиға хронологиясы

2019 жылдың мамырында Владимир Зеленский Украина президенті болып сайланды. Оның инаугурациясы Украина үшін ішкі саяси және сыртқы қарым-қатынастар тұрғысынан маңызды сәт болды. Әсіресе, Ресеймен шиеленіс күшейіп тұрған шақта, Зеленский Батыс елдерімен, әсіресе АҚШ-пен жақын ынтымақтастықты нығайтуға үміттенді.

АҚШ-тың Украинадағы мүдделері Қырым аннексиясынан және Донбасстағы соғыстан кейінгі кезеңде ерекше маңызды болды. Америка Украинаға қаржылай көмек беріп, әскери қолдау көрсетіп келді. Сондықтан Зеленскийдің инаугурациясы екіжақты қарым-қатынастарды жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік ретінде қарастырылды.

Алайда Трамп әкімшілігінің бұл шараға қатысты ұстанымы өзгеше болды. Трамптың өзі инаугурацияға барудан бас тартып, делегацияны жоғары деңгейде ұсынуға құлықсыздық танытты. Ақырында АҚШ тарапынан шараға Энергетика министрі Рик Перри бастаған шағын делегация қатысты.

Шешімнің себептері

Трамптың бұл шешімінің бірнеше ықтимал себебі бар:
 1. Дипломатиялық басымдықтардың өзгеруі.
Дональд Трамп әкімшілігі Еуропадағы кейбір елдерге, соның ішінде Украинаға қатысты қызығушылықты төмендетіп, сыртқы саясатта “Америка бірінші” қағидатын ұстанды. Бұл қағидат бойынша АҚШ-тың тікелей ұлттық мүдделері маңызды деп есептелді, ал Украина секілді елдерге қаржылай және саяси қолдау екінші кезекке шығарылды.
 2. Зеленскийдің тұлғасы мен саясатына күмән.
Трамп Зеленскийді билікке келгенге дейін жеке танымайтын, ал оның жаңа саяси тәжірибесі мен реформаторлық ұстанымдарына сенімсіздікпен қараған болуы мүмкін.
 3. “Байден ісі” және саяси қысым.
Бұл жағдай АҚШ-тағы ішкі саяси дау-дамаймен де байланысты. Трамп Украинадан Джо Байденнің ұлы Хантер Байденнің іс-әрекеттеріне қатысты тергеу жүргізуді талап еткен болатын. Зеленскийге осы бағытта қысым көрсетіліп, бұл АҚШ-тың Украинаға әскери көмегін уақытша тоқтатуға әкелді. Зеленскийдің инаугурациясына Трамптың бармауы осы саяси қысымның бір көрінісі ретінде қабылданды.

Украина мен АҚШ қарым-қатынастарына әсері

Бұл оқиға Украина мен АҚШ арасындағы қарым-қатынастардың салқындағанын көрсетуі мүмкін. Оның ықпалын бірнеше қырынан қарастыруға болады:
 1. Саяси сенімнің төмендеуі.
Зеленский АҚШ-ты ең сенімді одақтасы деп есептеді, бірақ инаугурацияға жоғары деңгейдегі делегацияның жіберілмеуі АҚШ-тың Украинаға қолдау деңгейіне күмән тудырды.
 2. Халықаралық аренадағы белгісіздік.
Украина Ресей агрессиясына қарсы күресте Батыс елдерінің көмегіне сүйеніп отыр. АҚШ-тың осындай салқын ұстанымы Еуропадағы басқа елдерге де теріс сигнал беруі мүмкін еді.
 3. Ішкі саяси даулардың салдары.
“Байден ісі” және Трамптың импичмент процестері АҚШ-тың сыртқы саясатына тікелей әсер етіп, Украина осы жағдайдың ортасында қалып қойды. Бұл Украинаға көмек көрсету мәселесін күрделендірді.

Қорытынды

Трамптың Зеленскийді инаугурациясына шақырудан бас тартуы АҚШ пен Украина арасындағы қарым-қатынастардың салқындағанының бір көрінісі ретінде қарастырылады. Бұл жағдай АҚШ-тың сыртқы саясатындағы басымдықтардың өзгеруін, сондай-ақ екі ел арасындағы саяси сенімнің уақытша әлсірегенін көрсетті. Дегенмен Украина бұл жағдайдан сабақ алып, АҚШ-пен ғана емес, басқа да Батыс елдерімен қарым-қатынасты күшейтуге тырысты.

Зеленский мен Трамп арасындағы қарым-қатынастардағы күрделіліктер екі елдің ұзақ мерзімді ынтымақтастығына кедергі болмағанымен, осы оқиға екіжақты қарым-қатынастардың қаншалықты нәзік екенін тағы бір рет дәлелдеді.