Ұлтқа тасталған ұран!

Тәуелсіздігімізге ширек ғасыр болды! Дүние-диірменнің үстіңгі тасы бір ретте айналмағанмен, астыңғы тасы шыр айналып, құмсағаттай құбылып тұр. Есік-терезені тарс бекітіп алып, сыртпен байланысын үзген елдердің үзеңгі бауы бырт-бырт үзіліп жатыр. Ал, есік-терезені ашық-шашық тастасаң аулаң жын-жыбырға, саяси ақылмандарға, опа-далапқа шыланған поп-мәдениет пен діңкеңді құртатын түрлі діни қауымдарға толып кетеді. Әрине, Қазақстан — төрт қақпасына күзетті мықтап қойып, әлекедей жаланған әлеммен ашық байланысқа түсіп жатқан ел. Осындай «бара жатқанның балтасын, келе жатқанның кетпенін» алатын осындай жаһандану жағдайында «алыптардың ойынына» жұтылып кетпей, елдік тұтастықты сақтай отырып дамудың негізгі алғышарты – Елбасы айтқан «Ұлттың рухани  коды»! Бұл – бұған дейін айтылмаған, бәлкім, уақыт пен кеңістік айтқызбаған тың мәселе. Мемлекет басшысы осы көзқарасы арқылы жаңа тарихи кезеңнің басталғанын сезіндірді.

Президент: — Жаңғыру атаулы бұрынғыдай тарихи тәжірибе мен ұлттық дәстүрлерге шекеден қарамауға тиіс. Керісінше, замана сынынан сүрінбей өткен озық дәстүрлерді табысты жаңғырудың маңызды алғышарттарына айналдыра білу қажет. Егер жаңғыру елдің ұлттық-рухани тамырынан нәр ала алмаса, ол адасуға бастайды. Мен халқымның тағылымы мол тарихы мен ықылым заманнан арқауы үзілмеген ұлттық салт-дәстүрлерін алдағы өркендеудің берік діңі ете отырып, әрбір қадамын нық басуын, болашаққа сеніммен бет алуын қалаймын, — деп кесіп айтты.

Расында, өткен тарихымызға тас атып, ғасырлар бойы бабадан балаға мирас болып келе жатқан дәстүр-салт пен әдет-ғұрыптарға санасындағы діни ұстанымдарын қарсы қойған дүмшелер мен «сәлделілердің» сәнімізді қашырып тұрғаны айдай ақиқат!

«ХХІ ғасырдағы ұлттық сана туралы» атты бірінші бөлімдегі алты тармақтың алтауы да – ендігі Тәуелсіздік идеясының белағаштары болу керек. «Бәсекелік қабілет», «Прагматизм», «Ұлттық бірегейлікті сақтау», «Білімнің салтанат құруы», «Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы», «Сананың ашықтығы» — расында реализм мен прагматизмнің басты құндылықтары болу керек.

Ал, «Таяу жылдардағы міндеттер» атты екінші бөлімнің негізгі тұғыры – ұлттық патриотизм! Ашығын айту керек, бізде патриоттық сезімді ұштау бағытында сағат сайын, сәт сайын небір жобалар жасалуда. Бірақ, соның дені алаулатып жалаулатқан науқаншылдық, құмыраға отырғызған жасанды гүл секілді әсер қалдыратынын несіне жасырамыз?!.

Нұрсұлтан Әбішұлының: «Мен «Туған жер» бағдарламасын қолға алуды ұсынамын. Бағдарлама неге «Туған жер» деп аталады? Адам баласы – шексіз зерденің ғана емес, ғажайып сезімнің иесі. Туған жерін қайда жүрсе де жүрегінің түбінде әлдилеп өтпейтін жан баласы болмайды.

Бабаларымыз ғасырлар бойы ұшқан құстың қанаты талып, жүгірген аңның тұяғы тозатын ұланғайыр аумақты ғана қорғаған жоқ. Олар ұлттың болашағын, келер ұрпағын, бізді қорғады. Сан тараптан сұқтанған жат жұртқа Атамекеннің қарыс қадамын да бермей, ұрпағына мирас етті. Сондықтан туған жерге, оның мәдениеті мен салт-дәстүрлеріне іңкәрлікпен атсалысу – шынайы патриотизмнің маңыз­ды көрінісі», — деген ойы Қазақ жерінде тұратын барлық ұлыстарға қаратып айтылған сөз деп қабылдауымыз керек.

Ал, әліпби – бірнеше жылдан бері мамандардың талқысына салынып, уақыт өткен сайын иі қанып келе жатқан мәселе. Расына келсе, әліпби – қып-қызыл саясат. Біздің ұлт әліпбидің әлегін сан рет бастан өткерген. Сондықтан, әлемдік көштің басында тұрған латын қарпі біздің басымызды одан сайын азат етпесе, мазақ етпейді!

Қысқасы, Елбасы мақаласында әдебиет пен өнерге, тарихқа, білім беру ісіне, туризм, бәсекелестікке қатысты Үкіметтің алдына нақты міндеттер жүктеді. Және зиялылардың басын біріктіріп отырған Қазақстан Жазушылар одағы мен Ғылым Академиясына, өзге де қоғамдық ұйымдардың жаңа тарихи кезеңді сезіне отырып, Тәуелсіздік идеясы бағытындағы игі істерді жүзеге асыруға шақыруы – ұлтшыл азаматтардың иығына артылып отырған үлкен сенім деп бағалаған жөн.

«Орағың өткір болса, қарың талмайды,

Отаның берік болса, жауың алмайды», — дейді халық нақылы.

«Бір кісі қазған құдықтан мың кісі су ішеді», «Жақсы өмір сүру үшін – жақсы ойлау керек» деген нақыл бар. Ал мемлекет басшысының бас басылымда жарияланған мақаласы азамат ретінде өзімнің жеке басымды қуатты да жақсы ойларға жетеледі. Осы жылдар ішінде кезең-кезеңімен түрлі бағдарламалар жүзеге асырылды. Оның көбі экономикалық-әлеуметтік, саяси салмағы басым дүниелер болды. Ал, «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» — ернеуінен жел гулеп, ауласын алабота қаптап кеткен идеологиялық кеңістігімізге қан жүгіртетін, болашағымызға бағыт сілтейтін, ұлттығымызды сақтауға шақыр­ған ҰРАНДАЙ әсер еткенін жасырғым келмейді…

Расында, бұл – ұлтқа бағытталған Ұран!

Жанарбек ӘШІМЖАН,
Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасының орынбасары,
Алматы қалалық Қоғамдық кеңесінің мүшесі.