Кенесары ханның бас сүйегі қалай іздестіріліп жатқаны айтылды

Соңғы кездері қоғамда қазақтың соңғы ханы Кенесары Қасымовтың бас сүйегінің қай жерде екені туралы мәселе жиі көтеріліп жүр. Tengrinews.kz оны табу үшін біздің мемлекеттік органдар қандай жұмыстар атқарып жатқанын білуді жөн көрді.

Кенесары ханның бас сүйегін қалай іздеп жатқанын анықтау мақсатында редакция Қазақстанның Мәдениет және спорт министрлігі мен Сыртқы істер министрлігіне ресми сауал жолдаған болатын.

Мәдениет министрлігінің мәліметінше, тәуелсіздік жылдарында Кенесары ханның бас сүйегі мен олардың Қазақстандағы жерленген жерін анықтау мақсатында бірнеше іздестіру экспедициясы құрылған.

Тарихи зерттеу бағдарламасы аясында бас сүйекті елге қайтару әрекеті жасалып, осыған байланысты Қазақтың соңғы ханы Кенесарының сүйегінің жатқан жері туралы мәліметі бар түрлі ұйымдарға сұраулар жолданды. Мұрағаттар мен журналистік зерттеулер жүргізіліп, далалық экспедициялар мен зерттеу жұмыстары ұйымдастырылды. Алайда, бүгінгі күнге дейін ғылыми қауымдастықтың бар жорамалдары расталмады, - деді Мәдениет министрлігінен.

Сондай-ақ Мәдениет министрлігі биыл Қазақстанның Сыртқы істер министрлігі дипломатиялық арналар арқылы Ресей Федерациясының Сыртқы істер министрлігіне Кенесары ханның бас сүйегінің, сондай-ақ оның қару-жарақтарының орналасқан жері және олардың тарихи отанына қайтарылу мүмкіндігі туралы ақпарат беруге қатысты сауал жолдағанын хабарлады.

Осыған орай қазіргі уақытта Сыртқы істер министрлігі Кенесары ханның бас сүйегі мен оның мылтығы туралы ақпаратты зерттеу мәселесін пысықтап жатырмыз, - деді Мәдениет министрлігі.

Алайда Сыртқы істер министрлігі Мәдениет министрлігінің мәлімдемелерімен келіспей, ресми сауалға жауап ретінде қойылған сұрақтар олардың құзыретіне жатпайтынын, осыған байланысты Мәдениет және спорт министрлігіне қайта хабарласуға кеңес берілгенін айтты. Бұл ретте ведомствоның ресми өкілі Айбек Смадияров ресейлік әріптестеріне сұраудың дипломатиялық арналар арқылы жіберілгенін жоққа шығармады.

Мәселенің өзі Мәдениет министрлігінің немесе ғалымдардың құзырында екені сөзсіз, біз іздеумен айналыспаймыз, - деп түсіндірді Смадияров.

Еске сала кетейік, осы жылдың қаңтар айында VII сайланған Мәжіліс депутаты Бақытбек Смағұл Кенесары ханның бас сүйегі мен мылтығы Мәскеу мұражайында екенін мәлімдеді. Ол 2021 жылы Қазақстаннан арнайы келген мамандар ұлы ханның бас сүйегі мен мылтығын анықтаумен айналысып жатқанын атап өтті. Тарихи, антропологиялық, мұражай және мұрағаттық зерттеулер кешенінің нәтижесінде мылтық ханға 100 пайыз тиесілі екені анықталды. Ал бас сүйектің Кенесарыға сәйкестігі 90 пайыз. Бақытбек Смағұл бас сүйекті елге қайтаруға үндеді. Ол Қазақстан Үкіметіне депутаттық сауал жолдады. Мәжіліс сайтының мәліметінше, материал жарияланғаннан кейін жарты жыл өтсе де, әлі күнге дейін жауапсыз.