19.08.2025, 15:40

Христиандықтағы әйелдер: шіркеу есігіндегі «шыны төбе»

Фото: Pravlife.org

2024 жылғы ресми деректерге сүйенсек, Англикан шіркеуінде толық ставкалы діни қызметкерлердің 32%-ы – әйелдер.

Әйелдердің діндегі орны жайлы айтқанда, ең көп талқы тудыратын кеңістік – христиан әлемі. Мұнда әйелдерге қатысты ұстаным әртүрлі: бір жерде толық жол ашылған, бір жерде қатаң тыйым бар. Қазақстанда да православ, католик және протестант қауымдары бар. Сондықтан әлемдегі осы даулар біздің ел үшін де маңызды, деп жазады Skifnews.kz ақпарат порталы.  2024 жылғы ресми деректерге сүйенсек, Англикан шіркеуінде толық ставкалы діни қызметкерлердің 32%-ы – әйелдер. Ал өзін-өзі қаржыландыратын министрлер арасында бұл көрсеткіш 52,5%-ға жеткен. Бірақ приходтық бас дін қызметкерлері мен епископтар арасында әйелдер әлі де азшылық. Бұл жайында теолог Ольга Рахимова ашық пікір білдіреді. Оның айтуынша: «Англикан шіркеуінде әйелдердің діни қызметке келуі қоғамдағы теңдіктің көрінісі. Бұл – үлкен қадам. Бірақ әлі күнге дейін әйел епископтарға қарсылық білдіретіндер бар. Демек, теңдікке жету жолында ішкі қайшылықтар сақталып отыр». Католик дәстүрінде жағдай өзгеше. Мұнда әйелдерге священниктік қызметке мүлде жол жоқ. 1994 жылы Рим Папасы Иоанн Павел II арнайы хатында: «Шіркеудің әйелдерді діни қызметке тағайындауға ешқандай өкілеттігі жоқ» деп нақты жазды. Бұл қағида бүгінге дейін өзгерген жоқ. Католик дінтанушысы Александр Шевченко да осы тақырыпты тарқатады. Ол: «Католицизмде әйелдердің священниктік қызмет атқаруына тыйым салынған. Бұл – теологиялық шешім. Дегенмен әйелдер шіркеудің күнделікті өмірінде жетекші рөл атқарып жүр. Олар діни білім беру, қайырымдылық, қауымдық жұмыстарда белсенді. Шіркеудің тіршілігі әйелдердің еңбегінсіз мүмкін емес» дейді. Православ шіркеуінде де көзқарас қатаң: ресми құжаттарда «Ер мен әйелдің қадірі тең, бірақ олардың қызметтері әртүрлі» деп жазылған. Қазақстандағы православ қауымы да осыны ұстанады. Шіркеулердің өмірінде әйелдердің орны айқын көрінеді. Олар хорда ән айтады, балаларға сабақ береді, қайырымдылық шараларын ұйымдастырады. Бірақ ресми діни қызметтің жоғары сатылары – тек ерлердің қолында. Бұл туралы шіркеу ішіндегі дін қызметкерлерінің өздері де жиі айтады. Жастар арасында да сұрақ көп. Әлеуметтік желілерде қыздар жиі: «Неге менің сенімім бар, білімім бар, бірақ шіркеу басшысы бола алмаймын?» деп жазады. Бұл сұрақ біздің қоғамда да жауап күтіп тұр. Христиан әлеміндегі әйелдердің рөлі әлі толық шешілмеген. Англикан шіркеуі теңдікке қарай қадам жасаса, Католик шіркеуі қатаң қағидамен шектеліп отыр. Ал Православ шіркеуі «тең қадір, әртүрлі қызмет» деген тұжырымды ұстанады. Қазақстандағы шіркеулер де осы жаһандық даудың бір бөлігі. Әйелдер ресми діни қызметте «шыны төбеге» тіреліп тұр. Бірақ Ольга Рахимова айтқандай, теңдікке ұмтылыс тоқтамайды, ал Александр Шевченко атап өткендей, шіркеу өмірін әйелдердің еңбегінсіз елестету мүмкін емес. Демек, қоғамдағы өзгерістер мен жастардың сұрақтары бұл тақырыпты алдағы жылдары қайта-қайта көтеретіні анық.