Қазақстанның демографиялық саясаты: халық өсімінен – сапалы өмірге

Қазақстанның демографиялық саясаты – елдің болашағын айқындайтын негізгі бағыттардың бірі. Тәуелсіздік алғаннан бері мемлекет халық санын арттырумен қатар, өмір сапасын жақсартуға да ерекше көңіл бөліп келеді. Себебі саны көп, бірақ әлеуеті әлсіз ұлт емес, дені сау, білімді және әлеуметтік тұрғыдан қорғалған халық – елдің ең басты байлығы.

Соңғы жылдардағы көрсеткіш Қазақстан халқының саны 20 миллионға жақындағанын айтады. Бұл – табиғи өсім мен көші-қон саясатының нәтижесі. Дегенмен ел ішінде демографиялық теңсіздік бар: оңтүстіктегі өңірлерде халық тығыз орналасқан болса, солтүстік және шығыс аймақтарда тұрғын саны азаюда. Мемлекет осы айырмашылықты азайту үшін көші-қонды реттеу және жаңа жұмыс орындарын ашу бағытында түрлі бағдарламалар қабылдауда.

Демографиялық тұрақтылық ең алдымен отбасылық институтқа байланысты. Үкімет көпбалалы отбасыларды әлеуметтік қолдауды күшейтіп, бала күтіміне арналған жәрдемақылар мен тұрғын үй бағдарламаларын енгізіп отыр. «Ана мен бала – мемлекеттің қорғауындағы құндылық» деген ұстаным қазіргі саясаттың өзегіне айналған. Сонымен қатар әйелдердің еңбек пен аналық рөлін ұштастыруына мүмкіндік беретін икемді жұмыс тетіктері де дамып келеді.

Соңғы онжылдықта өмір сүру ұзақтығы артты. Бұл – медициналық қызмет сапасының жақсарғанының айғағы. Бірақ бала өлімі мен ерлер арасындағы ерте өлім көрсеткіші әлі де алаңдатады. Сол себепті мемлекет денсаулық сақтау саласына инвестицияны көбейтіп, алғашқы медициналық көмек пен профилактикалық тексерістерді кеңейтуді көздейді. Білім беру жүйесі де демографиялық саясаттың маңызды бөлігі. Өйткені интеллектуалды ұлт қалыптастыру тек мектептен басталады.

Елге оралған қандастар легі де демографиялық өсімге үлес қосуда. Мемлекет олардың бейімделуі мен жұмыспен қамтылуына жағдай жасап, тарихи тамырды сақтауға мүмкіндік беріп отыр. Бұл үрдіс ұлттық бірегейлікті күшейтіп, мәдени алуандыққа оң әсер етуде.

Қазақстанның демографиялық саясаты – тек сандық өсім емес, сапалы өмір қалыптастыруға бағытталған ұзақ мерзімді стратегия. Денсаулық, білім, отбасылық құндылық пен әлеуметтік қолдау – осы саясаттың төрт тірегі. Халықтың саны ғана емес, сапасы артқанда ғана елдің болашағы берік болмақ.