$ 443.85 € 474.3 ₽ 4.8
Табиғатты қорғау – қазіргі заманымның өзекті проблемасы болып отыр. 1972 жылы 15 желтоқсанда БҰҰ Бас ассамблеясының 27-сессияда жарияланған қарары бойынша жыл сайын 5 маусымда Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні аталып өтеді.
БҰҰ Бас Ассамблеясы өзінің осындай қарары арқылы мемлекеттер мен ұйымдарды жыл сайын қоршаған ортаны сақтауға және жақсартуға деген ұмтылысын растайтын іс-шаралар өткізуге шақырады, деп жазады Skifnews.kz.
Қазақстанда қоршаған ортаны қорғауға және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға бағытталған қажетті шаралар заңнамалық түрде бекітілген. Азаматтар табиғатты және оның бар байлығын қорғауға міндетті. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күнінде табиғатты қорғау мен биологиялық алуан түрлілікті сақтауды мемлекеттік маңызы зор мәселе деп атады.
«Бүгін Дүниежүзілік қоршаған орта күні. Биыл бұл шара биологиялық алуан түрлілікті сақтауға арналып отыр. Қазақстанда жан-жануарлардың, құстардың, балықтар мен өсімдіктердің ондаған түрі жойылып кету қаупінің алдында тұр. Табиғатты қорғау – мемлекеттік маңызы зор іс», – деп жазды президент Твиттерде.
Қазіргі уақытта табиғатты қорғау мәселесі қоршаған ортаны ұтымды пайдалану және белсенді қайта құру міндеттерінен қабыса қарастырылады. Біздің бүгінгі таңдағы міндетіміз - адамзатты мүмкіндігінше ұзақ мерзімге табиғи ресурстармен қамтамасыз ету, сондай-ақ ғылыми-техникалық революция ғасырына адам өмірі үшін қажетті салауатты экологиялық ортаны сақтау үшін барлық жағдай жасалуы үшін табиғатты осы бағытта өзгерту. Табиғатпен қарым-қатынас адамдардың денсаулығын нығайтады, шығармашылық шабыт көзі саналады, сондықтан табиғатты қорғау проблемасының ғылыми және мәдени-эстетикалық аспектісі аса маңызды.
Елімізде қоршаған ортаны қорғаудың ғылыми негізделген бағдарламасы ұзақ мерзімді болашаққа арналған. Ол ұлттық экономикалық жоспарлармен және табиғи ресурстардың түрлерін кеңейтілген пайдалану міндеттерімен шебер үйлескен табиғатты қайта құруды мақсат тұтады. Бұл бағдарламаны жүзеге асыруда маңызды орынды табиғат жасаған ғылыми және эстетикалық құндылықтарды сақтау міндеті алады. Адамзат өзі және болашақ ұрпақ үшін бірегей ландшафттарды – шынайы табиғат ескерткіштерін, рельефі, топырағы, өсімдіктері мен жануарлар әлемі бар адам аяғы баспаған жерлерді сақтауға міндетті.
Бүгінде табиғи ландшафттарды қорғау бойынша тиімді іс-шаралар жүргізілуде, олар табиғи-тарихи тұрғыдан ерекше, бай және алуан түрлі немесе сирек кездесетін флора мен фаунаға ие, ғылыми және эстетикалық жағынан ерекше құнды.
Табиғатты қорғаудың негізгі объектілері – қорықтар, табиғи саябақтар, тірі және жансыз табиғаттың қорғалатын ескерткіштері.
Бұл жұмыста табиғи ескерткіштер термині қорғалатын табиғи аумақтарды, оның ішінде қорықтарды, қорықтарды және т.б. қамтитын ерекше Ландшафттардың этимологиялық мағынасында қолданылады.
Табиғи ландшафтарды қорғаудың аталған барлық нысандары Қазақстанда бар. Республика аумағында 1997 жылы қабылданған «Қазақстандағы қоршаған ортаны қорғау туралы» заң қолданысқа ие. Ол мемлекеттік қорғауды және табиғи ресурстардың барлық түрлерін пайдалануды реттеу мәселесін қарастырады. Мемлекет басшысы табиғи қаумалдар мен табиғат ескерткіштері туралы ережелерді бекітті, оларға сәйкес елеулі табиғи ландшафтарды қорғау атқарушы органдарға жүктелген. Сонымен қатар, бұл жалпы жұртшылықтың ісі. Республиканың қандай да бір табиғи-тарихи аймағына тән Қазақстанның көркем ландшафтарын, жанды және жансыз табиғаттың керемет объектілерін білу және қорғау – біздің еліміздің әрбір азаматының парызы мен міндеті.
Қазіргі уақытта Қазақстанда республика аумағының 2,3%-ын ғана қамтитын 9-10 қорық, 50 қорықша, 26 республикалық табиғи ескерткіш бар. Әрине, бұл Қазақстанның назар аударарлық ландшафтары мен табиғи ескерткіштерінің толық тізімі емес. Қорғауға мұқтаж көрнекті ландшафттар желісін кеңейтуге, олардың базасында жаңа қорықтар құру арқылы қол жетімсіз жабайы табиғат стандарттарын жан-жақты сақтауға бағытталған жұмыс жүргізу қажет.
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасындағы қоршаған ортаның сапалық жай-күйі, оны қорғау проблемалары жеткілікті, әдіснамалық тұрғыдан әзірленген және оны жүзеге асыруға қатысты нақты перспективалар бар. Қоршаған ортаны қорғаудың қолданыстағы мемлекеттік-құқықтық тетігі біртіндеп дамып келеді және бірқатар бағыттар бойынша жақсы нәтижелер беріп те жатыр.
Біздің мемлекетімізде табиғатты қорғау туралы заңнама саласында экологиялық аудит, сараптама, сақтандыру, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қорғау тәртібін реттейтін экологиялық заңдар қабылданды. Жекелеген табиғи ресурстарды қорғау және пайдалану туралы кодекстер мен заңдар қолданылады. Қоршаған ортаны қорғау министрлігі Экологиялық бақылау жүргізу, қоршаған орта сапасының нормативтерін белгілеу, экологиялық төлемдер мен салықтарды өндіріп алу, экологиялық мемлекеттік саясатты әзірлеу бойынша байыпты табиғат қорғау практикасын пысықтады.
Экологиялық құқық бұзушылықтар үшін жауапкершілік шараларын қолдану өнеркәсіптік кәсіпорындардың экологиялық қызметін ынталандырады. Мемлекеттердің экологиялық қауіпсіздігі уақытша проблема емес, тұрақты және қомақты қаражатты қажет ететін міндет екенін түсіне отырып, оны шешу біртіндеп және жүйелі түрде жүргізілуі керек.
