Зейнеткерлер ел тұрғындарының ең негізгі құраушы күші боп саналады. Мемлекеттің болашағы жастар дегенмен де, сол жастардың бойына рухани білім мен адамгершілік қағидаларын сіңіруші, жалпақ тілмен айтқанда ата-әжелердің қоғам үшін әрқашан маңызы зор. Қаншама жылын отбасын асырап әрі мемлекетке де пайдасын тигізген олардың зейнет жасына жеткендегі үміті сол еңбегінің жемісін көріп, балаларының қызығына куә боп отыру. Сондықтан да әр жылдың маңызды әлеуметтік мәселелерінің басында осы зейнетақы тұратыны рас.
Ендеше осы жыл көлемінде қанша зейнетақы бөлінді екен?
Биылғы жылдың қаңтарынан тамызына дейін базалық зейнетақыны төлеуге республикалық бюджеттен шамамен 547 миллиард теңге, ынтымақты зейнетақы төлемдері - 1 триллион 236,7 миллиард теңге бөлінген.
Ал тамыз айында зейнетақы төлемдеріне республикалық бюджеттен 221,8 млрд.теңгеден астам қаржы бөлінсе, оның 68,1 млрд.теңгесі базалық зейнетақы төлеуге, 153,7 млрд.теңгесі ынтымақты зейнетақыны құраған.
Биылғы төленген зейнетақы шамасын бағамдап болсақ, енді елімізде қанша зейнеткер аталған әлеуметтік жәрдемақыны алатынын анықтап көрейік.
Қыркүйек айында қанша зейнеткер анықталды?
Ескере кететін жайт, әр ай көлемінде тіркелетін зейнеткерлер саны да, соған сай берілетін зейнетақы мөлшерінің сомасы өзгеріп тұрады. Біз тек осы айдағы ақпаратпен бөліссек.
1 қыркүйектегі мәлімет бойынша зейнеткерлер саны 2 миллион 235 мыңнан астам адамға артқан.
Зейнетақы төлемдерінің орташа мөлшері (базалық зейнетақы төлемі ескерілгенде) ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінде 99 857 теңге шамасында болған.
Естеріңізге сала кетейік, 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі әрбір алушыға оның зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтілін ескере отырып жеке тағайындалады.
Бұл ретте зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне 1998 жылдың 1 қаңтарындағы ынтымақтастық жүйесінде өңделген еңбек өтілі, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналары төленген кезеңдер кіреді.
Егер зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі он жыл немесе одан аз болса, сондай -ақ ол болмаған жағдайда базалық зейнетақының мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54% -на тең болса, онда 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2%-ға артпақ.
Зейнетақы қалай есептеледі?
Мысалы, 20 жылдық еңбек өтілімен базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 74% -ын, 30 жыл - ең төменгі күнкөріс деңгейінің 94% -ын құрайды. 33 немесе одан да көп жылдық тәжірибесі бар ол ең жоғары мөлшерде - ең төменгі күнкөріс деңгейінің 100% мөлшерінде белгіленеді.
Егер МЗЖ бір айда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі - бір ай.
Сол себепті, міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық төленсе, зейнеткерлік жасқа жеткенде базалық зейнетақы төлемі көп мөлшерді құрамақ.
Сәйкесінше, қарттық бойынша зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылдың 1 қаңтарындағы еңбек өтіліне және зейнеткерлікке дейінгі кезеңде алынған орташа айлық табысқа байланысты.