«Нұр Отанның» талдау орталығы ашылды

Іс-шараны «Нұр Отан» партиясы Тө­ра­ғасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммед ашып, жүргізіп отырды. Сөз ба­сында Мұхтар Абрарұлы жаңа талдау ор­талығының озық әлемдік тәжірибеге сүйе­ніп құрылғанын айтты. Соның бары­сында Еуропа мен Азиядағы және АҚШ пен Ресейдегі осындай орталықтардың құ­рылу тарихы зерттеліп, жұмыстары зер­деленген. Өз сөзінде партия Төрағасының бі­­рінші орынбасары: «Белгілі «ой фаб­ри­ка­ларын» жүзеге асырудың әлемдік тәжі­ри­бесін жан-жақты зерттеу негізінде бүгін жаңа орталық өз жұмысын бастап отыр. Осы­ған орай біз әлемнің дамыған елде­рін­дегі ең жетекші партиялардың анали­ти­ка­лық құрылымдарының жұмысын сара­ла­дық. Бұл орталық Елбасымыз ұсынған қа­­лыптасқан мемлекеттің жаңа саяси, стра­тегиялық бағытын жүзеге асыруды тал­дамалық жағынан қамтамасыз ететін бо­лады. Өздеріңізге белгілі, 2016 жылдың 6 мамырында өткен «Нұр Отан» партиясы саяси кеңесінің отырысында Нұрсұлтан Назарбаев жетекші саяси күш ретінде пар­тияның идеялар генераторы болуы керек­ті­гін, ол үшін өзіндік мықты талдау орта­лы­ғын құру қажеттігін атап өтті. Бүгінде біз Ел­басымыздың тапсырмасын сәтті жүзеге асырдық деп мақтанышпен айта аламыз. Белгілі сарапшылар мен эксперттердің арқасында біздің орталық тез уақытта танымалдылыққа ие болады деп сенеміз. Қа­зірдің өзінде орталықтың өз халық­ара­лық сарапшылар кеңесі бар. Сондай-ақ он­да білікті жас мамандар жұмыс істейтін бо­лады. Мамандарды қызметке алу бары­сында бір орынға 10-15 адамнан, тіпті кей лауа­зымдарға 50 үміткерден болғаны көңіл қуан­тады. Олардың басым бөлігі «Бола­шақ» бағдарламасы бойынша батыс елде­рін­дегі алдыңғы қатарлы жоғары оқу орын­дарында білім алған жастар» деді.

Сонымен қатар Мұхтар Құл-Мұхаммед жаңа орталықтың директоры болып елі­міз­дегі бірқатар саяси науқанға тәуелсіз сарап­шы қатысқан білікті маман, әлеуметтік ғылымдар кандидаты Юлия Кучинскаяның тағайындалғанын хабарлады.

Өз кезегінде Юлия Владимировна ор­та­лықтың еліміздің кемел келешегі үшін маңы­зы жоғары екенін атап өтті. Оның айтуынша, бүгінде әлем бойынша 6500-ден ас­там осындай талдау алаңы бар екен. «Өз­дерінің стратегияларын жасап, әлеуметтік-эко­номикалық іс-әрекеттерін жетілдіруде, сон­дай-ақ саяси шешімдер қабылдауда сая­си партиялар талдау материалдары мен зерт­теу топтарының болжамдарына сүйе­не­ді. Енді бізде де АҚШ, Ұлыбритания, Ре­сей, Қытай, Жапония және Еуропалық Одақ­тың жетекші саяси партиялары секілді өзін­дік «ой фабрикамыз» бар» дейді Юлия Кучинская.
Сонымен қатар Орталық директоры: «Стратегиялық зерттеулер орталығының басым бағыттары: жаһандық  үдерістегі Қа­­зақстан, жаңа шынайылықтағы ақылды эко­номика, ақпараттық қауіпсіздік, мем­ле­­кеттік және саяси бағдарламалардың нә­тижелілігін бақылау, партиялық жүйенің дамуы, қоғамдық пікірге бақылау және болжау жасау. Қазірдің өзінде орталықта 30 талдаушы мен сарапшы жұмыс істейді. Олардың арасында ғылым докторлары мен кандидаттары, Ph.D докторанттары мен ма­гистранттары, «Болашақ» бағдарламасы мен Назарбаев университетінің түлектері бар. Сарапшылық қауымдастықпен бір­лес­кен жұмыс шеңберінде орталық Sarap Time пікір-сайыс және КИПР талдау клуб­та­ры­мен өзара қарым-қатынас жасайды. Орта­лық  жанында «Зерде» сараптама клубы бар. Бұл – еліміздің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуына қатысты өзекті сұрақ­тар бойынша ғалымдар мен сарапшылар­дың пікір-талас алаңы. Шетел мамандары­ның тәжірибелерін тарту үшін орталық жа­нында халықаралық сараптамалық кеңес құрылған. Кеңес құрамында ірі са­рап­тамалық «ой трестері» мен әлем универ­си­теттерінің, атап айтқанда, АҚШ, Ұлыб­ри­тания, Нидерланды, Ресей, Израиль, Син­гапур, Жапония және Оңтүстік Ко­рея­дан өкілдер бар» деді.

Аталған іс-шараға қатысқан Парламент Се­натының депутаты Ақан Бижанов «Нұр Отан» партиясы жанынан осындай стра­те­гиялық зерттеу орталығының ашылуы уа­қыт талабы екенін жеткізді. «Өйткені қа­зір­­гі таңдағы әлемдік экономика мен сая­саттағы болып жатқан оқиғалар және біз­дің еліміздегі жағдайлар ғылыми сарап­тауды, болжауды, сондай-ақ соған қатысты тиісті тетіктерді іске қосуды қажет етеді. Бүгінде «Нұр Отан» – еліміздің бас пар­тия­сы. Бұл өз кезегінде бізге мемлекеттік бағ­дар­ламалық құжаттардағы басымдықтарды жүзеге асыру кезінде үлкен жауапкершілік жүктейді. Бұл ретте, біз әлемдегі көптеген сая­си партиялардың жетекші ғылыми ор­талықтарының тәжірибелеріне сүйеніп жұ­мыс істеуіміз керек. Соның ішінде Қы­тай сияқты алпауыт елдегі Комунистік пар­тияның тәжірибесінен көп үлгі алуға бо­лады. АҚШ, Ресей сияқты елдермен де ты­ғыз байланыс орнатуымыз керек» деген сенатор орталықта қазіргі заманғы отандық және шетелдік оқу орындарында білім ал­ған, тәжірибеден өткен жастардың жұмыс істейтіні көңіл қуантатынын айтты. Сон­дай-ақ ол осы салада ұзақ жылдар бойы жұ­мыс істеген аға буын өкілдерінің де тә­жі­рибесі назардан тыс қалмайтынын тілге тиек етті.

Осы ретте Мұхтар Құл-Мұхаммед орта­лық­тың Республика Парламентімен бір­лесіп жұмыс істейтінін айтып өтті. Соның ішінде қос Палатадағы ғылым саласын қа­тар алып жүрген депутат мырзалармен ерек­ше байланыс орнатылатынын да жет­кізді. Өз кезегінде Парламент Мәжілісінің депутаты, Орталық бақылау кеңесінің мүшесі Серік Сейдуманов та бұл бастаманы қолдайтынын білдірді.

«Бүгінде әлемдегі талдау орталық­тары­ның жартысынан көбі АҚШ пен Еуропа ел­дерінде. АҚШ-тың бұрынғы президент­те­рінің құрметіне қорлар мен кітапханалар құру­дың мақсаты – тек жаңа басылымдар мен тарихи құжаттарды сақтау емес, бірін­ші кезекте осындай жаңа талдау орталық құру. Бұл адамзат өркениетін дамудың жаңа сатысына бағыттауға мүмкіндік береді. Қуат­ты талдау орталығы тек ел ішіндегі ға­на емес, халықаралық масштабтағы саяси жағдайларды реттеуге мүмкіндік береді» де­ген С.Сейдуманов орталықтың іске қо­сылуына үлкен үлес қосқан Мұхтар Аб­рарұлы­на зор алғысын білдірді.

Ал Ресей халықаралық істері кеңесінің са­рап­шысы, РҒА Шығыстану институты­ның ғылыми қызметкері, Орталық Азия жә­не Ауғанстан өңірлері бойынша сарап­шы Никита Мендкович қазіргі таңда әлем тап болып отырған экономикалық және қауіпсіздік мәселелеріне қатысты келең­сіздіктердің алдын алуда саяси талдау және стратегиялық зерттеулер орталығының ат­қаратын рөлі айрықша екенін айтты. Сон­дай-ақ ол Қазақстан мен Ресей арасын­дағы сараптамалық диалогтың дамуына бұл орталық айтарлықтай септігін тигізетініне сенім білдірді.

Ресейлік маманның қауіпсіздікке қа­тыс­ты сөзін құптаған Парламент Сенаты­ның депутаты Мұрат Бахтиярұлы еліміздегі әлеуметтік мәселелердің оң шешілуінде  бұл орталықтың үлесі көп болатынына назар аударды. Депутаттың сөзіне қара­ғанда, еліміздің батыс өңірлеріндегі діни мә­селелердің алдын алу үшін осындай ор­талықтардың жұмысын жандандыру керек. «Бұл ретте аға ұрпақ қашанда өз тәжі­ри­белерімен бөлісіп, көмек қолын созуға дайын» деді М.Бахтиярұлы.

Орталықтың дер кезінде құрылып, жұ­мысын бастап отырғанын айтқан Л.Гуми­лев атындағы Еуразия ұлттық универ­си­тетінің ректоры Ерлан Сыдықов: «Қоғамда лидер атану үшін әр партияда біріншіден, мықты бастауыш партия ұйымдары, екін­шіден, бұқаралық ақпарат құралдары, үшін­шіден, талдау орталықтары болуы ке­рек. Осы уақытта ғана келешегімізді дұ­рыс бағдарлай аламыз. Сондықтан бүгінгі ор­талық дер кезінде ашылып отыр. Сон­дай-ақ бұл орталықтың тағы бір басым­ды­ғы, оның Елбасы, партия лидері Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей тапсырмасымен ашылуы. Меніңше, алдағы уақытта мұндай ор­талықтар бірнеше бағытта құрылып, ау­қымын кеңейтуі керек. Оған еліміздегі жо­ғары оқу орындарының, соның ішінде Еура­зия ұлттық университетінің білікті про­фессор ғалымдары өз тәжірибелері ар­қылы қолдау көрсетуге дайын» деген Е.Сыдықов Елбасының бұл тапсырмасынан үл­кен көрегендікті байқауға болатынын айт­ты. 

«Алдымызда «100 нақты қадам» – Ұлт жос­парына сәйкес көптеген міндеттер тұр. Со­ларды жүзеге асыру барысында жұмыс­тар­ды жүйелі жүргізуде осындай орталық­тар­дың көмегі зор болмақ. Алдағы уақытта еліміздің президенттік-парламенттік жүйе­ге көшуі жоспарланғаны да белгілі. Сол кезде партиялар арасындағы бәсеке­лес­тік­тің күшейетіні түсінікті. Соған қазірден әзір болу үшін «Нұр Отан» партиясы тара­пы­нан осындай қадамдардың жасалуы маңызды» дейді ЕҰУ ректоры.

Өз кезегінде «Тұран» университетінің рек­­торы, Жоғары оқу орындары ас­соция­ция­сының президенті Рахман Алшанов та орталықтың еліміздің жүйелі дамуында маңызды рөл атқаратынын атап өтті.

Сондай-ақ жиын барысында Қазақстан Рес­публикасы Президенті жанындағы Қа­зақстан стратегиялық зерттеулер инс­титу­тының директоры Ерлан Қарин де аталған іс-шараға қатысты өз пікірін білдірді. Ол өз сөзінде: «Соңғы Парламент сайлауының өт­кеніне көп уақыт бола қойған жоқ. Со­дан бері «Нұр Отан» партиясының қоғам­дық-саяси деңгейдегі белсенділігінің арт­қанын байқаймыз. Бұл әрине, көңіл қуан­тады. Себебі, партия тек сайлауалды нау­қан кезінде ғана емес, барлық уақытта осы­лай сайлаушылармен тығыз байланыста жұ­мыс істеуі тиіс» деді.

Ал «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры жанындағы Әлеуметтік серіктестік орталығының директоры Нұрлан Ерім­бе­тов өз тәжірибесімен бөлісіп, осындай ор­талықтардың медиаторлық қабілетке ие болуы керектігін айтты. Одан бөлек, қазіргі ақ­параттық ағынға белгілі бір деңгейде ба­қылау орнату керектігіне де назар аударып: «Еліміздегі ақпараттық қауіпсіздік деңгейін арттыруымыз керек. Қазіргі ақпараттарға қарасақ, Қазақстанда қылмыс көбейіп, қанды оқиғалар артқандай әсер аламыз. Ал шын мәнінде, олай емес. Тіпті КСРО ке­зін­­дегімен салыстырсақ, бүгінде қылмысты оқиғалар бірнеше есеге азайған. Алдағы уа­қытта орталықтың осы мәселені де ес­кереді деп ойлаймын» деді.

Осы ретте партия Төрағасының бірінші орын­басары медиатор мәселесінің өте орын­ды көтерілгеніне назар аударды. Се­бебі, кейбір адамдар қанша жерден білікті, кә­сіби деңгейі жоғары болғанымен, ора­тор­лық қабілеті төмен болуы мүмкін. Сон­дықтан кез келген басшылық қызметке қа­былдамастан бұрын ол үміткердің қоғам­дық процестердің ортасында жүріп, сол оқи­ғаны халыққа түсіндіру барысында бі­лік­тілік таныта білетін маман екеніне көз жеткізу керектігін айтты.

Жаңа орталықтың тұсаукесер рәсіміне қа­тысқан белгілі қоғам қайраткері, «Ата­ме­кен» ұлттық кәсіпкерлер палатасы төра­ға­сының орынбасары Мұрат Әбенов дәл қазіргі кезде осындай талдау орталығы аса қажет құрылым екеніне тоқталып: «Кейде кейбір әлеуметтік жағдайларға қатысты нақты деректер жетіспей жатады. Сондай сәттерде мемлекеттік органдардың ұсынған ақпараттарына сүйеніп шешімдер қабыл­да­нады. Соның салдарынан қателіктерге бой беріп жатамыз. Осы ретте алдын ала жоспарлау, қоғамның қалай қабылдайтыны туралы болжау жасау жұмысты жеңілдеткен болар еді» деді.
Шара соңында Мұхтар Құл-Мұхаммед «Нұр Отан» партиясының саяси талдау жә­не стратегиялық зерттеулер орталығы­ның бірқатар білікті мамандарымен таныстырып өтті. Олардың арасында ор­талық директорының орынбасары, тарих ғы­лымдарының кандидаты Серік Қож­ке­нов сынды тәжірибелі мамандармен қатар, Ұлыбритания, Қытай, Франция, Германия және Ресей мемлекеттерінің алдыңғы қа­тар­лы оқу орындарында білім алған та­лант­ты жастар да бар. Осындай білікті маман­дар­дан жасақталған орталық алдағы уа­қыт­та еліміздің гүлденіп, көркеюіне өз сеп­тігін тигізетін болады.

Жиын барысында жаңа орталықтың жұ­мысы жөнінде арнайы бейнеролик көр­сетілгенін айта кетейік. Сондай-ақ партия Тө­рағасының бірінші орынбасары барша қа­тысушыларды ел мүддесі жолында бір­лесіп жұмыс істеуге шақырды.