Қазақша St. Moritz: аңыз ба, әлде ақиқат па

Тау, сән, миллионерлер — St. Moritz бренді артында не жасырынған?

St. Moritz — жай ғана тау-шаңғы курорты емес. Бұл – элиталық демалыстың символы, әлемдік қысқы туризмнің орталығы және ғасырдан астам тарихы бар танымал бренд. Швейцарияның Граубюнден кантонында орналасқан бұл курорт жыл сайын ондаған мың туристі, оның ішінде әлемдік жұлдыздар, іскер элита мен аристократияны тартады. Мінсіз қызмет көрсету, дамыған инфрақұрылым және тиімді брендтің арқасында бұл орын жыл сайын жүздеген миллион еуро табыс әкеледі. Қазақстан өз St. Moritz-ін құра ала ма? Халықаралық аудиторияны қызықтырып, елдің мақтанышына айналар курорт жасақтау қолдан келер іс пе? Бұл армандаудың шегі ме, әлде шынайы жоспардың бастауы ма?

St. Moritz-ті ерекше ететін не?

• Тарих пен имидж: 150 жылдан астам уақыт бойы тек таңдаулыларға арналған демалыс орны ретінде қалыптасқан
• Инфрақұрылым: 350 км шаңғы трассалары, ондаған 5 жұлдызды қонақүй, жеке резиденциялар, бутиктер, мәдени шаралар, әуежай
• Бренд және маркетинг: St. Moritz — ресми тіркелген сауда белгісі. Танымалдылығы кино, спорт пен сән арқылы артады
• Қызмет көрсету: Шеф-аспаздары бар шале, жеке нұсқаушылар мен тікұшақтар, бәрі де қонақтар үшін
• Жыл бойы ұсыныс: Жазда – хайкинг, гольф, концерттер, сауықтыру мен гастрономия

Қазақстан: «өз St. Moritz-ін» дамытуға әлеует бар ма?

Табиғи ресурстар – бар 

• Алматы, Жетісу және Шығыс Қазақстанның таулы өңірлері ландшафты мен климаты бойынша Альпіден кем түспейді
• Қар, шуақты күндер, биіктік айырмашылықтары – халықаралық стандарттарға сай.

Географиялық орналасу – тиімді 

• Алматы Азиядағы ірі астаналардан ұшақтан 4–5 сағаттық қашықтықта
• Дубай, Ыстанбұл, Сеул, Бейжің, Франкфурт сияқты қалалармен тікелей әуе қатынасы бар.

Инфрақұрылым – әлсіз

• Шымбұлақ – инфрақұрылымы салыстырмалы түрде дамыған жалғыз курорт. Алайда жоғары деңгейлі стандарттарға жетпеген
• Тау баурайында 5 жұлдызды қонақүйлер жетіспейді, apres-ski мәдениеті нашар дамыған, көлік және логистика әлсіз.

Брендинг пен маркетинг – жеткіліксіз

• Таулы туризм бойынша бірыңғай ұлттық бренд жоқ
• Курорттар халықаралық деңгейде ұсынылмаған, кәсіби рейтингтерде көрінбейді.

Инвестициялық климат – күрделі

• Ұзаққа созылатын келісімдер, жер телімдерімен мәселелер, инфрақұрылымдық қолдаудың болмауы
• Халықаралық ірі операторларды қызықтыратын бизнес-модельдердің жетіспеушілігі.

Алғашқы ілгерілеулер: қайда назар аудару керек?

Шымбұлақ (Алматы)

• Орналасуы өте ыңғайлы, қала орталығынан тікелей аспалы жолмен жетуге болады, жергілікті және шетелдік қонақтар арасында танымал
• Бар: аспалы жолдар, қонақүйлер, мейрамханалар, жабдықтар жалдау, нұсқаушылар
• Жоқ: люкс сегменті, ойын-сауық пен мәдени инфрақұрылым.

Ой-Қарағай, Ақ-Бұлақ, Шығыс Қазақстан

• Жаңа туризм кластерін дамытуға қолайлы табиғи жағдайлар бар
• Бірақ: жүйелі тәсіл жоқ, логистика әлсіз, басқару бытыраңқы.

Аңызды ақиқатқа айналдыру үшін не қажет?

1. «Әлемдік деңгейдегі курорт» мастер-жоспары 10–20 жылға арналған толыққанды даму концепциясы: ландшафт, туристік ағым, тұрақты даму, жыл бойғы жұмыс орындарын ескере отырып;

2. Инвестициялық пакет дайындау: Инвесторларға ашық әрі айқын шарттар, мемлекеттік-жекеменшік әріптестік, инфрақұрылымға қосылу, мемлекеттік кепілдіктер мен жеңілдіктер;

3. Халықаралық деңгейде брендинг жасау: Қазақстанды тек «арзан балама» ретінде емес, өзіндік мәдениеті, тағамдары және табиғатымен ерекшеленетін бағыт ретінде таныстыру;

4. Жеке сектордың қатысуы: Жобаға қонақүй бизнесінен бастап, брендтерге дейін – жергілікті және халықаралық бизнесті тарту;

5. Мамандар дайындау: Инструктордан бастап қонақүй әкімшісіне дейін – сапалы сервис адамдардан басталады.

Бұл мүмкін бе? – Иә. Жылдам бола ма? – Жоқ. Қажет пе? – Міндетті түрде.

Қазақстан әлемдік деңгейдегі курорт жасай алады. Бірақ ол үшін нақты стратегия, саяси ерік-жігер, халықаралық тәжірибе мен ұзақ мерзімді инвестиция қажет. Әзірге «қазақша St. Moritz» идеясы аңызға жақынырақ. Алайда әлемдегі әйгілі тау курорттарының барлығы бір кездері жай ғана идеядан басталған.

Алайда бұл идеяны шынайы экономикалық модельге айналдыра аламыз ба, жоқ әлде ол әдемі ұран ғана болып қала ма деген сұрақ белгісіз.