Венгрия Украинаға «Дружба» мұнай құбырына шабуыл жасады деп айып тақты

Венгрия сыртқы істер министрі Петер Сийярто Украина тарабына «Дружба» мұнай құбырының инфрақұрылымына соққы жасады деген айып тағып, соның салдарынан Венгрия мен Словакияға шикі мұнай жеткізу уақытша тоқтағанын хабарлады. Министрдің айтуынша, бұл жағдай елдің энергетикалық қауіпсіздігіне елеулі қатер төндірді, деп хабарлайды Skifnews.kz ақпарат порталы.

Жеткізілімнің тоқтауы

18 тамызда «Дружба» құбыры арқылы Венгрия мен Словакияға тасымалданатын мұнай ағымы кенеттен үзілді. Словакияның Transpetrol компаниясы жеткізілімнің тоқтағанын растады. Венгрия тарапы мұнай құбырына «шабуыл жасалды» деген мәлімдеме жасаса, бірқатар дереккөздер зақым Ресей аумағындағы компрессорлық станцияда болғанын хабарлады.

Бұл соңғы апталардағы екінші оқиға болып отыр. Бұған дейін, 13 тамызда да «Дружба» жүйесінің бір бөлігі істен шыққан еді. Осылайша екі апта ішінде құбырдың үздіксіз жұмысына екі рет соққы берілді.

Мұнай ағынының қайта қалпына келуі

20 тамыз таңында Венгрия мұнай жеткізілімі қайта іске қосылғанын мәлімдеді. Ресми Будапешт мұнайдың уақытша тоқтауы стратегиялық зауыттарға қысым түсіргенін атап өтті. Венгрия билігі Украинадан мұндай оқиғалардың қайталанбауын талап етіп, энергетикалық инфрақұрылымға соққы жасамауға шақырды.

Тараптардың ұстанымы

• Венгрия: Петер Сийяртоның сөзінше, «Украина тағы да біздің елге келетін мұнай арнасына соққы жасады. Бұл – энергетикалық қауіпсіздігімізге жасалған шабуыл». Будапешт Мәскеумен энергетикалық байланысын сақтап қалған Еуропадағы аз мемлекеттердің бірі болғандықтан, мұндай жағдайды ерекше сын ретінде қабылдады.
• Украина: Киев ресми айыптауларды жоққа шығарып отыр. Украиналық шенеуніктердің айтуынша, зақым Ресей аумағында болғандықтан, халықаралық міндеттемелер бұзылған жоқ. Сонымен қатар, Киев бұл оқиғаларға Ресейдің өзі жауапты болуы мүмкін екенін алға тартуда.
• Еуропалық одақ және Словакия: Брюссель әзірге ресми түсініктеме берген жоқ. Словакия тарапы болса, ақаудың олардың аумағынан тыс жерде тіркелгенін мәлімдеді.

«Дружба» құбырының стратегиялық маңызы

«Дружба» – Еуропадағы ең ірі мұнай құбыры. Кеңес дәуірінен бері жұмыс істеп келе жатқан бұл жүйе бірнеше тармаққа бөлінеді. Венгрия мен Словакия үшін ол негізгі шикізат көзі саналады. Қазіргі таңда Венгрия ресейлік мұнайға тәуелділіктен толық бас тарта алмағандықтан, бұл құбырдың жұмыс істеуі ел үшін аса маңызды.

Құбырдың уақытша тоқтауы өңірдегі мұнай өңдеу зауыттарының жұмысына қауіп төндіреді. Венгрияның MOL компаниясына қарасты зауыттар шикізат тапшылығына ұшырауы мүмкін еді. Алайда жеткізілімнің қайта қалпына келуі нарықтағы бағаның күрт өсуіне жол бермеді.

Сарапшылар пікірі

Энергетика саласындағы сарапшылар мұндай жағдайдың қайталануы Еуропаның энергетикалық қауіпсіздігіне қосымша қауіп төндіретінін айтады. Құбыр инфрақұрылымы Ресей аумағынан өтетіндіктен, әскери қақтығыстар кезінде нысан дрондық шабуылдар мен диверсияларға осал болып отыр.

Мұнай ағымының қайта қосылуы қысқа мерзімде жағдайды тұрақтандырды. Дегенмен, Венгрия билігі энергетикалық қауіпсіздікке қатердің күшейгенін алға тартуда. Сарапшылардың пікірінше, егер мұндай шабуылдар жиілесе, Будапешт альтернативалық импорт бағыттарын іздеуге мәжбүр болады.