«Мал тұншығып өлді»: Түркістан облысында тасқыннан зардап шеккендер балшықтың ортасында отыр

Түркістан облысында тасқыннан зардап шеккен ауылдар балшықтан әлі арыла алмай жатыр. Облыс әкімі арнайы тапсырма беріп, "техника мен адам күші жеткілікті" дегенімен, аулалар мен қора-қопсыны лайдан тазалауға мемлекеттік қызметкерлер тартылыпты, деп хабарлайды  “КТК” арнасы.

Техниканы ауыл әкімдері демеушілер есебінен өзі ұйымдастыруға мәжбүр. Тасқыннан зардап шеккен Сарапхана ауылында тұншығып өлген малдардың да есебі бұрмаланып жатыр дейді тұрғындар.

Ауылда мал бағатын қойшының қорасындағы 400 қойдың 213-і арам қатқан. Бірақ жергілікті билік  өлген малдың санын 157 деп есептепті.

“Сырғаланбаған малды есепке алмаймыз деп жатыр. Өздері үш жылдан бері сырға салуды тоқтатқан. Сырға салуды қойды. Баяғыда жылда көктемде салушы еді, енді ондай жоқ. Мойныма ілініп кете ме, менің шиеттей бес бала-шағам бар. Үрейленіп отырмын”, – дейді малшы Нұрғали Қоңыратбаев.

Ал тасқыннан енді ес жиып жатқан ел әлі балшықтың ортасында отыр. Жарты сағаттық жауыннан кейін қырдан аққан сел көше, аулаға лай болып кірген еді. Облыс әкімі Өмірзақ Шөкеевтің өзі тасқын салдарын жою туралы тапсырма беріп, төтенше жағдай министрі "күш те, техника да жетеді" деген. Бірақ ауыл әкімдігінің тоғыз қызметкері ғана күрек-кетпенмен мықшыңдап жүр. Ал тұрғындар жоғарыдағылардың өтірік есебіне өкпелі.

“Біз үкіметтің бір сом ақшасын, көмегін көрген емеспіз, Құдайым қаратпай-ақ қойсын. Тек осындайда, қиыншылық басымызда тұрған уақытта көмек, жәрдем, моральдық қолдау керек. Облыс Шөкеевіңнен де, адамдардан да, техникадан да, еш көмек көрген жоқпыз. Өзіміздің ауыл әкімінің балалары, байғұстар, қолына бір-бір күрек алып, шамасы келгенше істеп жүр”, –дейді Қазығұрт ауданының тұрғыны Сусар Жонасова.

Тұрғындар селден қорғауға тиіс арықтардың тарлығы тасқынға себеп болды дейді. Өйткені ауыл іргесінде қазылған арналар тым тар, терең емес екен. Оған қойылған құбырлар да сел суынан құтқаруға қауқарсыз деп отыр.

“Бұған дейін де айттық. Бірақ арықты істеп берген,  қазып, орнына кішкене құбыр қойып кеткен. Бірақ одан су асып кетіп, ауылға қарай ағып жатыр”, – дейді Қазығұрт ауданының тұрғыны Еркебек Ұрқымбаев.

Ауылда бұрын селден қорғайтын жүйе болғанымен, кейін бәрі істен шығыпты. Бұрын бұл ауылдың ортасында қырдан келген су құйылатын ескі арна болған екен. Оның орнын қазір де байқауға болады. Бірақ кейін арнаның үстіне үйлер түсіп, арық жазыққа айналып кеткен. Судан жыл сайын зәрезап болған тұрғындар осы арнаны қалпына келтірсе тасқыннан құтылар едік дейді.

"Төрт күн бойы осында жүрміз" деген ауыл әкімі сел қаупі жоғары екенін Қазығұрт ауданының әкімдігіне "былтыр да ескерттік" дейді. Сондықтан арықтарды кеңейтуді ұсынғанымен, қазу, құбыр қою жұмысы "бес жылда ғана жаңаланады" деген басшылар елемепті.

“Арық қазылған, осыдан бес жыл бұрын. Биыл бесінші жыл. Қазылып, құбыр қойылып, қаржы бөліп бәрі істелінген. Бұрын қазған арықтың арнасы тар. Бірден көп су келгеннен кейін осындай болды. Ал су келгеннен кейін кеңейтуге ұсыныс жасап жатырмыз”, – дейді Сарапхана ауыл округінің әкімі Әбдіқасым Тұрғараев.

Ауыл әкімі материалдық шығын жоқтың қасы деп отыр. Сондықтан тасқын салдарын жойып бітсе, келешекте сел жүру қаупін жоюға бар күшімізді саламыз дейді.