Алайда, оның іске асуы көптеген геосаяси қиындықтарға тап болуы мүмкін.
2025 жылдың басында Ұлыбритания мен Франция Украинаға 10 000 сарбаздан тұратын көпұлтты контингент жіберу жоспарын жариялады. Бұл бастама Ресеймен соғыс жағдайында тұрған Украинаға қосымша қауіпсіздік кепілдігін беруді мақсат етеді. Алайда, бұл жоспар халықаралық аренада көптеген сұрақтар туындатты. Осы сараптамада Ұлыбритания мен Францияның бұл бастамасының мақсаттары, оған әсер етуші факторлар және оның ықтимал салдары талқыланады, деп жазады Skifnews.kz ақпарат порталы.
Жоспардың негізгі мақсаттары
Ұлыбритания мен Франция Украинаға әскер жіберу арқылы бірнеше стратегиялық мақсатқа қол жеткізуді көздейді:
1. Украинаның қорғаныс қабілетін нығайту
Ұлыбритания мен Франция соғыстан зардап шеккен Украинаға тұрақты әскери көмек көрсетіп келеді. Алайда, әскери техника мен қару-жарақ жеткізумен қатар, олар енді әскери персоналдың тікелей қатысуына басымдық бермек. Бұл, әсіресе, Украинадағы әскери даярлықты жақсартуға және стратегиялық маңызды нысандарды қорғауға бағытталған.
2. Еуропадағы қауіпсіздік жүйесін күшейту
Ресейдің Украинаға жасаған шабуылы Еуропадағы қауіпсіздік архитектурасын әлсіретті. Сондықтан Франция мен Ұлыбритания НАТО-ға мүше мемлекеттер ретінде Еуропадағы тұрақтылықты сақтау үшін Украинаға көмек көрсетуді өздерінің ұлттық мүдделері деп санайды.
3. Ресейге қысым жасау
Батыс елдері Ресейдің әскери агрессиясын тоқтату үшін түрлі санкциялар мен дипломатиялық қысым көрсетіп келеді. Әскер жіберу – осы стратегияның бір бөлігі болып табылады. Бұл Ресейге Батыстың Украинаға қолдау көрсетуге дайын екенін және кез келген агрессивті әрекетке қатаң жауап берілетінін көрсетеді.
4. Киевке саяси қолдау көрсету
Ұлыбритания мен Франция Украина үкіметіне қолдау көрсетіп, оның болашақта НАТО мен Еуропалық Одаққа кіру жолында маңызды серіктес болатынын білдіргісі келеді.
Негізгі мәселелер мен қиындықтар
Бұл жоспар бірнеше күрделі мәселелерге тап болуы мүмкін:
1. Ресейдің реакциясы
Ресей НАТО әскерінің Украинаға кіруін тікелей қауіп ретінде қабылдауы мүмкін. Кремль бұл бастаманы арандатушылық ретінде бағалап, өз тарапынан әскери жауап қайтаруы ықтимал.
2. НАТО-ның бірлігі мен шешімі
НАТО-ның басқа мүшелері, әсіресе АҚШ пен Германия, бұл жоспарға сақтықпен қарауы мүмкін. Кейбір мемлекеттер әскери шиеленістің артуын қаламайды, сондықтан бұл бастама НАТО-ның ішкі бөлінуіне алып келуі мүмкін.
3. Украинадағы қауіпсіздік жағдайы
Украинада тұрақсыздық сақталып тұр. Сондықтан Батыс елдерінің әскерлері соғыс аймағында әрекет ететін болса, олар тікелей әскери қақтығысқа тап болуы ықтимал.
4. Халықаралық құқықтық аспектілер
Бұл бастаманың халықаралық құқыққа сәйкестігі де маңызды мәселе болып табылады. Егер Ұлыбритания мен Франция бұл әрекеттерді Украина үкіметінің шақыруымен жүзеге асырса да, Ресей БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде бұл қадамды заңсыз деп тануға тырысуы мүмкін.
Ықтимал салдарлар
Бұл жоспар жүзеге асқан жағдайда халықаралық саяси аренада айтарлықтай өзгерістер болуы мүмкін:
1. Украина соғысының ушығуы
Егер Батыс әскерлері Украинаға кірсе, Ресей бұған қатаң әскери жауап қайтара алады. Бұл НАТО мен Ресей арасындағы тікелей қақтығыс қаупін арттырады.
2. Ресейдің қарсы шаралары
Ресей өз әскерін күшейтіп, жаңа шабуылдар ұйымдастыруы мүмкін. Сонымен қатар, Мәскеу Батыс елдеріне қарсы кибершабуылдар мен экономикалық санкциялар қолдануы мүмкін.
3. Еуропадағы қауіпсіздіктің өзгеруі
Бұл бастама Еуропа елдерін одан әрі біріктіріп, Ресейге қарсы ортақ саясат жүргізуге итермелеуі мүмкін. Алайда кейбір мемлекеттер, әсіресе Венгрия мен Түркия, бұған қарсы шығуы мүмкін.
4. Украинаға ұзақ мерзімді кепілдіктер берілуі
Егер бұл жоспар сәтті жүзеге асса, Украина болашақта НАТО-ға толыққанды мүше болуға бір қадам жақындайды. Бұл оның қауіпсіздігін нығайтуға және елдің қорғаныс әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді.
Ұлыбритания мен Францияның Украинаға 10 000 сарбаз жіберу жоспары – Еуропаның қауіпсіздік саясатындағы үлкен қадамдардың бірі. Бұл бастама Украинаға әскери көмек көрсетуді жаңа деңгейге көтеріп, Ресейге қосымша қысым жасайды. Алайда, оның іске асуы көптеген геосаяси қиындықтарға тап болуы мүмкін.
Бұл шешімнің негізгі тәуекелі – НАТО мен Ресей арасындағы шиеленісті күшейту ықтималдығы. Егер Батыс бұл қадамды жүзеге асыратын болса, онда Украинадағы соғыстың жаңа кезеңі басталуы мүмкін. Сондықтан бұл жоспар халықаралық қауымдастық тарапынан мұқият талқыланып, жан-жақты дайындалуы тиіс.
Украинаға нақты әскери көмек көрсету – ұзақ мерзімді стратегияның бір бөлігі болуы керек. Батыс елдері Украинаға қару-жарақпен ғана емес, экономикалық, саяси және дипломатиялық қолдау көрсету арқылы оның тәуелсіздігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ұмтылғаны жөн.
Соңғы шешім қандай болатыны әлі белгісіз. Бірақ бұл бастама қазіргі халықаралық қатынастар жүйесіне айтарлықтай әсер ететіні анық.