Билік өкілдері үлескерлер жайын талқылады

Оның жұмысына Президент Әкімшілігі Басшысының орынбасары Бағлан Майлыбаев, Парламент Се­на­ты мен Мәжілісінің депутаттары, Пре­мьер-Министр Кеңсесінің жауапты қыз­мет­кер­лері, Жоғарғы соттың өкілдері, мүд­делі ор­талық мем­лекеттік органдар, ұлттық ком­па­ниялар, Астана қаласының әкім­дігі, қо­ғамдық ұйымдар мен құры­лыс компания­ларының басшылары қатысты. Онда Бас прокурор Жа­қып Асанов «Проку­ратура туралы» Заңның 25-2-бабы не­гізінде жаңа заңға байланысты үндеу жариялады.

Алқада сөз алған Президент Әкімшілігі Басшысының орынбасары Бағлан Майлыбаев: «Мемлекет бас­шысы Ұлт жоспарында айт­қан­дай, «Заңның үстемдігі – ел да­муының кепілі». Бұл бағытта мемлекет бәрін жасауда. Бүгінгі Бас про­куратураның үндеуі өте орынды. Мемлекеттік органдармен бірге үкі­меттік емес ұйымдар және сарапшы­лар заңдарды насихаттауға ат салысуы керек. Заңның жұмыс істеуі, ең алдымен, азаматтардың өздеріне бай­ланысты», деп атап өтті.

Ал осы орайда алқада қара­лып отырған өзекті мәселеге сай, Бас прокурор Жақып Асанов соңғы жылдар ішінде жосық­сыз құрылыс салушылар мен алаяқтардың заңсыз әрекеттері­нен 9 мыңнан астам үлестік құры­лысқа қатысушы зар­дап шек­кенін, 59-дан астам нысанның құры­лысы аяқталмаған күйінде қалып қойғанын атап өтті. Ең көп аяқ­тал­маған құрылыстар мен алданған азаматтар Астана қаласында көрі­неді. Анықтап айтар болсақ, аяқтал­маған 42 құрылыс және алдан­ған 7 мың үлескер бар. Бұл респуб­лика бо­йынша алданған үлескерлердің жалпы санының 71 пайызын құрап отыр.

Ал мұндай іс-әрекет жұрттың ашу-ызасын тудыратыны белгілі. Өйткені, мұндай салғырттық бас­панасын үміттене күткен үлес­керлерге аса ауыр тиеді, екін­шіден, қосымша қаншама шығын шығындалатыны тағы бар. Осы орайда Ж. Асанов, құқық қорғау органдары бұл мәселеге қатысты тергеумен айналысуда екендігін, бұл өз алдына тағы өте ауқымды жұмыс болатындығын, соған орай мың­даған адамдардан жауап алы­нып, ондаған сараптама тағай­ындау керектігін тілге тиек ет­ті. Мұндай кезде, яғни бір үй­дің немесе компанияның үлес­кер­лері арасында бірыңғай пікір жоқ болған жағдайда тіптен қиын­дықтар туындайтындығы анық. Ал ортақ пікір  болмаса жедел тергеу жүргізу мүмкін емес.

Сондықтан алдағы уақытта осындай алдамшы жағдайдың алдын алу мақсатымен «Алдаусыз үлестік тұрғын үй» жобасын іске асыру шеңберіндегі жұмыс­тың негізгі бағыттары туралы ой ор­таға тасталды. Ол жоба аясын­­да мүдделі мемлекеттік орган­­дар­мен бірлесіп, тиісті іс-шаралар әзірленген. Онда, алдымен, проб­лемалы нысандардың құрылысын аяқтау үшін арнайы шаралар қа­былдау, қылмыстық істердің тер­геп-тексерілуін аяқтау, ІІМ, МКК басшылығынан оларды бақы­лауға алу, әкімдіктер тұрғын үй-құ­рылыс кооперативтеріне инвес­торлар іздеуге көмек көр­сету және азаматтарды тағы да алдауға жол бермеу баса айтылады. Сонымен қатар, халықтың және құрылыс компанияларының арасында бел­сенді түсіндіру жұмыстарын жүр­гізу, үлестік құрылыс тетіктері ту­ра­лы қара­пайым және түсінікті тіл­мен жеткізу, қандай мәмілелер жаса­луы тиістілігі, мұны қандай фир­ма­лармен және қандай нысан­дар бойынша жасауға болатын­дығы, ал ең бастысы – азаматтар­ды күні бұрын сақтандыру қажет­тігі баса көрсетілді. Бұл шараларға бақылау және мониторинг уақ­тылы жүргізіліп тұруы тиіс.

Жалпы, ағымдағы жылы «Тұр­ғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы» жаңа Заң қабылданған болатын. Енді құрылыс салушы компаниялар үлескерлердің қара­жатын екі жағдайда ғана тартуға құқылы: Тұрғын үй құры­лысын кепілдендіру қорымен келісімшарттың немесе әкімдіктің рұқсаты болған жағдайда ғана. Осы орайда, Бас прокурор Жақып Асанов «Прокуратура туралы» Заңның 25-2-бабы  негізінде үндеу жолдап, әлеуетті тұрғын үй сатып алушыларды сақ болуға және жиналған ақшасын кез келген адамға бермеуге шақырды. Сондай-ақ, сәйкес құжаттардың бар-жоғын мұқият тексеріп, күдік туындаған жағдайда заңгерлердің немесе мемлекеттік органдардың көмегіне жүгінуге кеңес берді.

Сонымен қатар, Бас прокуратура «Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы» Заңның ережелерін түсіндіру бойынша азаматтармен ауқымды жұмыс жүргізуді бастаған. Кітап­шалар, бейне және аудиоро­ликтер дайындалған. Тіпті, Қазақстан құрылыс салушылары қауымдастығымен бірлесіп, ulesker.kz бірыңғай веб-сайты жасалып, онда құрылыс кезінде әкімдіктер үлескерлердің қар­жысын тартуға рұқсат берген тұр­ғын-үй кешендері туралы мәлі­меттер орналастырылатын болады. Сол жерде үлестік құ­рылыс саласындағы аса өзекті мәселелер бойынша жауаптар жарияланады екен. Сөйтіп, алқалы жиындағы талқылау қорытындысы бойынша Бас прокуратура мүдделі органдармен бірлесіп, «Алдаусыз үлестік тұрғын үй» жобасы шең­берінде іс-шаралар кешенін іске асыру жөніндегі жоспарды бекітті.

Александр ТАСБОЛАТОВ.