«Бізге қабырға емес, көпір салу керек»: Тоқаев америкалық басылымға мақала жазды

Президент жер шарындағы бүгінгі тұрақсыз жағдайда дін бірлігінің бейбітшілікке қалай көмектесетінін талқылады.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев америкалық The National Interest журналына мақала жариялап, оны «Қазақстан: Батыс пен Шығыс арасындағы көпір» деп атады. Басылым Рим Папасы Франциск алғаш рет келген елордада өтіп жатқан Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының 7-ші съезіне арналған, деп хабарлайды Оrda.kz сайты.

Президент форумның маңызды, кейде қиын диалогтар үшін баға жетпес алаңы екенін атап көрсетті.

«2003 жылы 11 қыркүйектегі шабуылдардан кейін дүние жүзіндегі діни шиеленістің жоғары деңгейі оң өзара әрекеттесудің шұғыл қажеттілігін тудырды. Мен бұл форумды белсенді түрде қолдадым және оны Қазақстанда құру бойынша жұмыс жасадым» деп жазды Тоқаев.

Президент қарапайым мұсылман баласы ретінде балалық шағы Алматыда әртүрлі дінді ұстанатын достарының ортасында өткенін айтты. Президенттің айтуынша, бұл оның бойында діни айырмашылықтар қоғамдағы келісімге кедергі бола алмайтындығына сенім ұялатқан: «Менің тәжірибем ерекше болған жоқ. Бұл біздің мәдениетіміз болды және солай бола береді».

Дәл осы бірлік бүкіл әлем қауымдастығына толеранттылық мәдениетін насихаттай алатын жаһандық Саммиттің Қазақстанда дүниеге келуіне әсер етті.

«Сол алғашқы жылдары Конвенция христиандар, мұсылмандар, еврейлер, буддистер, индуизмдер және басқа да діни көшбасшылар арасындағы өзара әрекеттесуге ықпал етті. Бұл жараларды емдеуге көмектесті, бірақ сонымен бірге 11 қыркүйектен кейінгі қақтығыс пен экстремизммен күресуге көмектесті» деді президент биылғы саммит жаһандық белгісіздік пен тұрақсыздықтың дәл осындай уақытта өтіп жатқанын атап өтіп.

Жаңа соғыстар мен қақтығыстардан басқа, адамдар жеделдетілген климаттық дағдарыспен, азайып бара жатқан пандемиямен, азық-түлік пен энергия тапшылығымен күресуге мәжбүр. Президент Конвенция дүниежүзінің діни көшбасшыларына қайтадан бас қосу үшін алаң бере алады деп үміттенеді.

«Ақыр соңында, олардың рөлі барша адамзатқа көпір салу, тыныштандыру, емдеу, мейірімділік, жанашырлық және қамқорлық көрсету емес пе?» деді Тоқаев.

Президент қазір Еуразияға деген сенімді қалпына келтіру аса маңызды екеніне сенімді, өйткені «мұндай сәттерде бізге қабырғалар емес, көпірлер салу керек».

«Ешқандай балама және қысқа жол жоқ. Біздің елімізде он жеті негізгі дін мен 100-ден астам этнос өкілдері тұрады. Біздің ұлттық болмысымыз әртүрлілік, диалог, төзімділік, қабылдау және эмпатиядағы бірлікке негізделген. Сондықтан соңғы жылдары біз Иранның ядролық бағдарламасы, Сириядағы қақтығыс және Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі бойынша халықаралық келіссөздер жүргіздік» деп жазды президент.

Тоқаев Қазақстан діни толеранттылық пен диалогты, медиация мен дипломатияны дамытуға мұндай көзқарасты ұстанатын жалғыз ел емес деп қорытындылады. Дегенмен, әлемге мұндай белсенді көзқарастары бар, диалог алаңдарын беруге дайын, бейбітшілікке қашан және қай жерде қол жеткізу керек болса, көп елдер қажет.

Ағымдағы жылдың сәуір айында ел президенті сол басылымда мақала жариялап, онда Қазақстанның қандай сын-қатерлерге тап болғанын айтып, Украинадағы жағдайға түсініктеме берген болатын. Тоқаевтан басқа Ресей президенті Владимир Путин де 2020 жылы сол басылымда өз мақаласын жариялады.

The National Interest – американдық консервативті халықаралық мәселелер журналы.