$ 444.32 € 473.33 ₽ 4.76
Зейнетақы – ел азаматтары мен азаматшаларына мемлекет тарапынан берілетін мемлекеттік, әлеуметтік көмектің бірі. Қаншама жыл бойы отбасын асырап қана қоймай, ел игілігі үшін де маңдай терімен еңбек еткен жандардың бейнетінің зейнетін көретін уақыты да міне, осы кезең. Сондықтан да зейнеткерлер үшін бұл мемлекеттік әлеуметтік көмектің маңызы зор. Осы орайда ел тұрғындарына жыл көлемінде қанша көлемде зейнетақы төленгенін зерттеп көрген едік.
Ел тұрғындары 1,5 триллион теңгеден астам зейнетақы алды
2021 жылдың қаңтар -шілде аралығында базалық зейнетақыны төлеуге республикалық бюджеттен 478,9 млрд.теңгеден астам, еңбек зейнетақысы төлемдері - 1,083 млрд.теңге бөлінді.
2021 жылдың шілдесінде республикалық бюджеттен зейнетақы төлемдеріне 222,2 миллиардтан астам теңге бөлінді, оның 68,1 миллиард теңгесі базалық, ал 154,1 миллиард теңгесі ынтымақты зейнетақы болды.
Елімізде қазір қанша адам зейнетақы алады?
2021 жылдың 1 тамызындағы жағдай бойынша зейнеткерлер саны 2 миллион 238 мыңнан астам адамды құрайды.
Зейнетақы төлемдерінің орташа мөлшері (базалық зейнетақы төлемін ескере отырып) 2021 жылдың 1 тамызындағы жағдай бойынша 99 921 теңгені құрады.
Естеріңізге сала кетейік, 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі әрбір алушыға оның зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтілін ескере отырып жеке тағайындалады.
Бұл ретте зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне 1998 жылдың 1 қаңтарындағы ынтымақтастық жүйесінде өңделген еңбек өтілі, сондай -ақ міндетті зейнетақы жарналары төленген кезеңдер кіреді.
Зейнетақыны есептеу құрылымы қандай?
Егер зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сондай -ақ ол болмаған жағдайда базалық зейнетақының мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54% -на тең болса, онда 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2%-ға артады. Мысалы, 20 жылдық еңбек өтілімен базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 74% -ын, 30 жыл - ең төменгі күнкөріс деңгейінің 94% -ын құрайды. Еңбек өтілі 33 жыл немесе одан жоғары болса, ол ең жоғары мөлшерлемеде - ең төменгі күнкөріс деңгейінің 100% -ында белгіленеді.
Егер бір ай ішінде ОПВ Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі - бір ай.
Осылайша, міндетті зейнетақы жарналары қаншалықты жүйелі және толық төленсе, зейнеткерлік жасқа жеткенде базалық зейнетақы төлемінің мөлшері соғұрлым үлкен болады.
Өз кезегінде, қарттық бойынша зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылдың 1 қаңтарындағы еңбек өтіліне (кемінде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңде алынған орташа айлық табысқа байланысты.
